ABD, keklerden, �ilekli buzlu i�eceklere kadar geni? bir yelpazedeki besini, daha canl? bir k?rm?z? tona kavu?turan g?da boyas?n? neden yasaklad??K?rm?z? No. 3 isimli g?da boyas?, di?er t�m sentetik boyalar gibi petrol kaynakl? bir kimyasal grubundan elde ediliyor ve binlerce g?da �r�n�nde kullan?l?yor.Yaln?zca ABD'de 3 binden fazla �r�nde bulundu?u biliniyor.?irketler, �zellikle �ocuklar i�in �ekici hale getirmek amac?yla tatl?lara, ?ekerlemelere ve hatta �ks�r�k ?urubu gibi ila�lara boya ekliyor.Bu boyalar, ?s? gibi �evresel ko?ullar nedeniyle g?dalarda ya?anabilecek renk kayb?n? da �nleyebiliyor.Hem sentetik hem de do?al maddelerden elde edilebilen bu boyalar?n baz?lar? 100 y?ldan uzun s�redir ticari ama�l? olarak kullan?l?yor.Eritrosin, FD&C K?rm?z? No. 3 veya K?rm?z? 3 boyas?, ilk olarak 1969'da ABD'de onay ald?.Ocak ay?ndaki kararla, g?dan?n yan? s?ra, vitaminler ve �ks�r�k ?urubu gibi a??zdan al?nan takviyelerdeki onayl? katk? maddeleri listesinden �?kar?ld?.No. 3'�n ruj ve cilde s�r�len losyonlar gibi kozmetik �r�nlerde kullan?lmas? 30 y?l �nce yasaklanm??t?. Bu yasak karar?n?n ard?nda, laboratuvar farelerinin y�ksek d�zeyde bu maddeye maruz b?rak?ld?ktan sonra tiroid t�m�r� geli?tirmesi vard?.Ancak ABD G?da ve ?la� Dairesi'ne (FDA) g�re bu ara?t?rmada kullan?lan farelerdeki kanser vakalar?, bu hayvanlarda bulunan bir hormonal mekanizma ile ili?kiliydi. Ayn? mekanizman?n insanlarda yer almamas?na kar??n boyan?n kullan?m? yasakland?.K?rm?z? No. 3 nerelerde yasak? Yeni Zelanda, Avustralya, Japonya, ?ngiltere'nin yan? s?ra bir�ok Avrupa Birli?i �lkesinde bu maddenin kullan?m? ya yasakland? veya ciddi ?ekilde k?s?tland?.ABD'de California, 2023'te yasak karar? alan ilk eyalet oldu. Ancak bu yasak 2027'ye kadar y�r�rl�?e girmeyecek.Her �lkede g?da ve ila� konusunda onay veya yasak kararlar? �zerine �al??an kurumlar veya bakanl?klar var.Bir �lkede yasaklanan boya, ba?ka bir �lkede g�venli kabul edilebilir.G?da boyas? �al??malar? �zerine getirilen ele?tirilerden biri, �rnek miktar?n?n az olmas?ndan ileri geliyor.T�rkiye'de Eritrosin maddesi g?da renklendiricisi olarak sat?l?yor.K?rm?z? No. 3 zararl? m??Uzmanlar, g?dalara eklenen boyalar?n alerjik reaksiyonlara, hiperaktivite gibi �ocuklarda g�r�len sa?l?k sorunlar?na neden olabildi?ine i?aret ediyor.Bu t�r boyalar kanserojen de olabilir.Ancak yine baz? �al??malar bu t�r boyalar?n kansere neden olabilecek �l�ekte t�ketilemeyece?ini iddia ediyor.G?da boyalar?n?n �ocuklarda davran??sal sorunlara yol a�t??? y�n�nde giderek artan say?da kan?t �ne s�r�l�yor.�al??malar, K?rm?z? No. 3 dahil olmak �zere baz? boyalar?n k���k �ocuklarda ve gen�lerde; hiperaktivite, sinir, dikkatsizlik veya de?i?ken ruh hali gibi sonu�lar do?urabilece?ini savunuyor.?ngiltere'deki Southampton �niversitesi'nden ara?t?rmac?lar, 2007 y?l?nda, baz? yapay g?da renklendiricileri ile ve koruyucu sodyum benzoat kar???mlar?n? t�keten k���k �ocuklarda hiperaktivite seviyelerinin artt???n? ortaya koyan bir �al??ma yay?mlad?.Benzer endi?eler, Sar? No. 5 de dahil olmak �zere alt? sentetik g?da boyas? i�in de dile getiriliyor.Hayvanlar �zerindeki deneylerden elde edilen kan?tlar, birka� sentetik g?da boyas?n?n haf?za ve �?renme �zerinde de etkili olabilece?ini g�sterdi.Sadece renk veren maddeler de?il.G?da boyalar?yla birlikte s?kl?kla kullan?lan koruyucu maddeler ve tat artt?r?c?lar da, b�y�k miktarlarda veya hassasiyeti olan ki?iler taraf?ndan t�ketildiklerinde sa?l?k sorunlar?na yol a�abiliyor.Yapay g?da boyalar?, koruyucu maddeler ve tatland?r?c?lar daha �ok ucuza sat?lan ultra i?lenmi? g?dalarda bulunabiliyor.Ara?t?rmalar dar gelirli ailelerin bu g?dalar? �ok daha fazla t�ketti?ine i?aret ediyor.�lkenizde K?rm?z? No. 3 yasaklanmam??sa ne yapabilirsiniz? Peki, t�ketti?iniz besinde K?rm?z? No. 3 olup olmad???n? nas?l anlars?n?z? Parlak kiraz k?rm?z?s? rengi ilk ipucunuzdur ki renk di?lerinizde iz b?rakabilir.?kinci olarak g?da ambalajlar?n?n arkas?ndaki i�erik etiketlerini dikkatlice okuyarak riski en aza indirebilirsiniz.Sa?l?k alan?nda �al??an uzmanlar m�mk�n oldu?unca bitki bazl? g?dalar yenmesi tavsiyesi veriyor.Evde yemek pi?irmek de bu t�r yapay �r�nlerden ka�?nmay? kolayla?t?ran bir di?er fakt�r.Uzmanlar, �ocuklar?n t�ketti?i a??r? i?lenmi? g?dalar?n s?n?rlanmas?n?, bunlar?n sadece do?um g�n� partileri gibi �zel g�nlerde verilmesini tavsiye ediyor.?yi haber ?u ki bunlar?n do?al alternatifleri de mevcut.G?da boyalar? meyve ve sebze gibi do?al �r�nlerden de elde edilebiliyor.Ye?il renk, bitki saplar?nda ve yapraklar?ndan elde edilebilir.K?rm?z? biber ve zerde�al gibi baharatlar, hamburger gibi fast-food �r�nlerinde bile sentetik g?da boyalar?na alternatif olarak kullan?l?yor.ABD'deki baz? g?da �reticileri, �r�nlerini K?rm?z? No. 3'� kullanmayacak ?ekilde ayarlad?klar?n? s�yl�yor.Bunun yerine pancar suyu, turp ve k?rm?z? lahana gibi sebzelerin yan? s?ra karminden (b�ceklerden yap?lan bir boya) elde edilen pigmentlerin kullan?ld??? da s�yleniyor.ABD'de baz? �reticiler, K?rm?z? 3'� K?rm?z? 40 ile de?i?tirdiler. Bu g?da boyas? Avrupa Birli?i'nde tamamen yasaklanmam?? ancak kullan?m? k?s?tlanm?? durumda.Hak savunucusu gruplar, �zellikle �ocuklar?n t�ketti?i g?dalardaki sentetik boyalara ili?kin etiketlerin daha h?zl? konulmas?n? ve daha g�r�n�r olmas?n? istiyor.