ABD, keklerden, çilekli buzlu içeceklere kadar geni? bir yelpazedeki besini, daha canl? bir k?rm?z? tona kavu?turan g?da boyas?n? neden yasaklad??K?rm?z? No. 3 isimli g?da boyas?, di?er tüm sentetik boyalar gibi petrol kaynakl? bir kimyasal grubundan elde ediliyor ve binlerce g?da ürününde kullan?l?yor.Yaln?zca ABD'de 3 binden fazla üründe bulundu?u biliniyor.?irketler, özellikle çocuklar için çekici hale getirmek amac?yla tatl?lara, ?ekerlemelere ve hatta öksürük ?urubu gibi ilaçlara boya ekliyor.Bu boyalar, ?s? gibi çevresel ko?ullar nedeniyle g?dalarda ya?anabilecek renk kayb?n? da önleyebiliyor.Hem sentetik hem de do?al maddelerden elde edilebilen bu boyalar?n baz?lar? 100 y?ldan uzun süredir ticari amaçl? olarak kullan?l?yor.Eritrosin, FD&C K?rm?z? No. 3 veya K?rm?z? 3 boyas?, ilk olarak 1969'da ABD'de onay ald?.Ocak ay?ndaki kararla, g?dan?n yan? s?ra, vitaminler ve öksürük ?urubu gibi a??zdan al?nan takviyelerdeki onayl? katk? maddeleri listesinden ç?kar?ld?.No. 3'ün ruj ve cilde sürülen losyonlar gibi kozmetik ürünlerde kullan?lmas? 30 y?l önce yasaklanm??t?. Bu yasak karar?n?n ard?nda, laboratuvar farelerinin yüksek düzeyde bu maddeye maruz b?rak?ld?ktan sonra tiroid tümörü geli?tirmesi vard?.Ancak ABD G?da ve ?laç Dairesi'ne (FDA) göre bu ara?t?rmada kullan?lan farelerdeki kanser vakalar?, bu hayvanlarda bulunan bir hormonal mekanizma ile ili?kiliydi. Ayn? mekanizman?n insanlarda yer almamas?na kar??n boyan?n kullan?m? yasakland?.K?rm?z? No. 3 nerelerde yasak? Yeni Zelanda, Avustralya, Japonya, ?ngiltere'nin yan? s?ra birçok Avrupa Birli?i ülkesinde bu maddenin kullan?m? ya yasakland? veya ciddi ?ekilde k?s?tland?.ABD'de California, 2023'te yasak karar? alan ilk eyalet oldu. Ancak bu yasak 2027'ye kadar yürürlü?e girmeyecek.Her ülkede g?da ve ilaç konusunda onay veya yasak kararlar? üzerine çal??an kurumlar veya bakanl?klar var.Bir ülkede yasaklanan boya, ba?ka bir ülkede güvenli kabul edilebilir.G?da boyas? çal??malar? üzerine getirilen ele?tirilerden biri, örnek miktar?n?n az olmas?ndan ileri geliyor.Türkiye'de Eritrosin maddesi g?da renklendiricisi olarak sat?l?yor.K?rm?z? No. 3 zararl? m??Uzmanlar, g?dalara eklenen boyalar?n alerjik reaksiyonlara, hiperaktivite gibi çocuklarda görülen sa?l?k sorunlar?na neden olabildi?ine i?aret ediyor.Bu tür boyalar kanserojen de olabilir.Ancak yine baz? çal??malar bu tür boyalar?n kansere neden olabilecek ölçekte tüketilemeyece?ini iddia ediyor.G?da boyalar?n?n çocuklarda davran??sal sorunlara yol açt??? yönünde giderek artan say?da kan?t öne sürülüyor.Çal??malar, K?rm?z? No. 3 dahil olmak üzere baz? boyalar?n küçük çocuklarda ve gençlerde; hiperaktivite, sinir, dikkatsizlik veya de?i?ken ruh hali gibi sonuçlar do?urabilece?ini savunuyor.?ngiltere'deki Southampton Üniversitesi'nden ara?t?rmac?lar, 2007 y?l?nda, baz? yapay g?da renklendiricileri ile ve koruyucu sodyum benzoat kar???mlar?n? tüketen küçük çocuklarda hiperaktivite seviyelerinin artt???n? ortaya koyan bir çal??ma yay?mlad?.Benzer endi?eler, Sar? No. 5 de dahil olmak üzere alt? sentetik g?da boyas? için de dile getiriliyor.Hayvanlar üzerindeki deneylerden elde edilen kan?tlar, birkaç sentetik g?da boyas?n?n haf?za ve ö?renme üzerinde de etkili olabilece?ini gösterdi.Sadece renk veren maddeler de?il.G?da boyalar?yla birlikte s?kl?kla kullan?lan koruyucu maddeler ve tat artt?r?c?lar da, büyük miktarlarda veya hassasiyeti olan ki?iler taraf?ndan tüketildiklerinde sa?l?k sorunlar?na yol açabiliyor.Yapay g?da boyalar?, koruyucu maddeler ve tatland?r?c?lar daha çok ucuza sat?lan ultra i?lenmi? g?dalarda bulunabiliyor.Ara?t?rmalar dar gelirli ailelerin bu g?dalar? çok daha fazla tüketti?ine i?aret ediyor.Ülkenizde K?rm?z? No. 3 yasaklanmam??sa ne yapabilirsiniz? Peki, tüketti?iniz besinde K?rm?z? No. 3 olup olmad???n? nas?l anlars?n?z? Parlak kiraz k?rm?z?s? rengi ilk ipucunuzdur ki renk di?lerinizde iz b?rakabilir.?kinci olarak g?da ambalajlar?n?n arkas?ndaki içerik etiketlerini dikkatlice okuyarak riski en aza indirebilirsiniz.Sa?l?k alan?nda çal??an uzmanlar mümkün oldu?unca bitki bazl? g?dalar yenmesi tavsiyesi veriyor.Evde yemek pi?irmek de bu tür yapay ürünlerden kaç?nmay? kolayla?t?ran bir di?er faktör.Uzmanlar, çocuklar?n tüketti?i a??r? i?lenmi? g?dalar?n s?n?rlanmas?n?, bunlar?n sadece do?um günü partileri gibi özel günlerde verilmesini tavsiye ediyor.?yi haber ?u ki bunlar?n do?al alternatifleri de mevcut.G?da boyalar? meyve ve sebze gibi do?al ürünlerden de elde edilebiliyor.Ye?il renk, bitki saplar?nda ve yapraklar?ndan elde edilebilir.K?rm?z? biber ve zerdeçal gibi baharatlar, hamburger gibi fast-food ürünlerinde bile sentetik g?da boyalar?na alternatif olarak kullan?l?yor.ABD'deki baz? g?da üreticileri, ürünlerini K?rm?z? No. 3'ü kullanmayacak ?ekilde ayarlad?klar?n? söylüyor.Bunun yerine pancar suyu, turp ve k?rm?z? lahana gibi sebzelerin yan? s?ra karminden (böceklerden yap?lan bir boya) elde edilen pigmentlerin kullan?ld??? da söyleniyor.ABD'de baz? üreticiler, K?rm?z? 3'ü K?rm?z? 40 ile de?i?tirdiler. Bu g?da boyas? Avrupa Birli?i'nde tamamen yasaklanmam?? ancak kullan?m? k?s?tlanm?? durumda.Hak savunucusu gruplar, özellikle çocuklar?n tüketti?i g?dalardaki sentetik boyalara ili?kin etiketlerin daha h?zl? konulmas?n? ve daha görünür olmas?n? istiyor.