?N?AAT M�hendisleri Odas? (?MO) ?zmir ?ubesi Y�netim Kurulu Ba?kan? Bengi Atak, ?zmir'de 30 Ekim 2020 depreminde en �ok y?k?m?n ya?and??? Bornova ve Bayrakl? il�elerinde yap?lan envanter �al??malar? sonucunda 2 il�edeki 60 bin yap?n?n y�zde 35'inin 'Depreme dayan?ks?z olma ihtimali y�ksek' olarak raporland???n? vurgulad?.T�rkiye'nin ���nc� b�y�k kenti ?zmir'de, yap?lar?n �o?unlu?unun, deprem riski te?kil etti?i belirtiliyor. ?zmir'de 117 ki?inin hayat?n? kaybetti?i 30 Ekim 2020 depreminden sonra ?n?aat M�hendisleri Odas? (?MO) ?zmir ?ubesi ve ?zmir B�y�k?ehir Belediyesi taraf?ndan kentteki yap? stokunun envanterini �?karmak i�in yap?lan �al??malar devam ediyor. Depremde en �ok y?k?m?n ya?and??? Bornova ve Bayrakl? il�elerinde yap?lan envanter �al??malar? sonucunda 2 il�ede bulunan 60 bin yap?n?n y�zde 35'i, 'Depreme dayan?ks?z olma ihtimali y�ksek' olarak tespit edildi. ?zmir'de 950 bin 490 yap?n?n bulundu?unu ifade eden ?MO ?zmir ?ubesi Y�netim Kurulu Ba?kan? Bengi Atak, '?zmir'in depreme dayan?ks?z yap?lar i�in bakanl?k ve belediye �e?itli rakamlar zikretti. ?zmir'deki yap? stokunun y�zde 70'inin soru i?areti ta??d??? biliniyor' dedi.'�NCEL?KL? OLARAK ?LER? ANAL?Z ED?LMES? GEREKEN GRUPTA'30 Ekim 2020'de Samos'ta ya?anan, ?zmir'i etkileyen depremde kentte 12 binan?n y?k?ld???n? hat?rlatan Atak, '?zmir merkezli bir deprem ya?and???nda binalar?m?z?n ne kadar?n?n dayanabilece?ini anlayabilmek i�in envanter �al??malar? y�r�t�yoruz. 30 Ekim depreminden en fazla Bornova ve Bayrakl? etkilendi?i i�in envanter �al??malar? ilk olarak bu 2 il�ede ba?lad?. Yap? stoku toplam 60 bin olan 2 il�ede yap?lan envanter �al??malar?nda binalar?n y�zde 35'inin depreme dayan?ks?z olma ihtimali y�ksek ve en �ncelikli olarak ileri analiz edilmesi gereken grupta yer ald???n? s�yleyebiliriz. Bu �ncelikli yap?lar?n aras?nda 2000 y?l? �ncesinde yap?lm?? olan binalar?n oran? di?erlerine g�re daha fazla, bu da 1999 depreminden sonra haz?r betonun zorunlu olmas?, deprem y�netmeli?i revizyonlar? gibi yap?lan k�kl� de?i?ikliklerden kaynaklan?yor olabilir. Envanter �al??malar? bir �nceliklendirme �al??mas?, dolay?s?yla elimizdeki b�t�eyle do?ru yerden, do?ru i?leri yaparak en fazla say?daki yap?y? korumak ama�lan?yor' a�?klamalar?nda bulundu.'B�Y�K B?R F?K?R ELDE ETM?? OLACA?IZ'Kar??yaka'da da envanter �al??malar?n?n ba?lamas? i�in ge�en ay belediye meclisinde karar al?nd???n? s�yleyen Atak, 'Kar??yaka'da yakla??k 23 bin bina var. Envanter �al??malar?na yak?n zamanda ba?lanarak, bu y?l i�inde bitece?ini d�?�n�yorum. Envanter �al??malar?na ba?lad???m?z il�elerdeki yap?lar karakteristik ve y?k?ma maruz kalmas? en �ok beklenen b�lgede. Kar??yaka'dan sonra Konak'ta da envanter �al??malar? bitti?inde ?zmir geneline dair b�y�k bir fikir elde etmi? olaca??z. Her il�eyi tek tek tamamlamay? beklemeden bu veriyle ?zmir'e dair bir ?ey s�yleyebilir hale gelece?iz' ifadelerini kulland?.'B?NANIN TA?IYICI S?STEM?NDE DE????KL?K YAPMAK, C?NAYETLE E? DE?ER TUTULMALI'?zmir'de imar bar??? ile affedilen yap? say?s?n?n bilinmedi?ine dikkati �eken Atak, '?mar Bar???'ndan faydalanan yap?lar?n mutlaka kontrol edilmesi laz?m. Y�ksek ihtimalle riskli �?kaca??n? s�ylemek �ok yanl?? olmaz. ��nk� bina tasarlan?p �retilirken belirli bir y�k ta??yaca?? varsay?m?yla �retiliyor. Binaya ekleme, ta??y?c? sistem daha g��l� hale getirmeden yap?l?rsa riskli �?kma olas?l??? �ok y�ksek' dedi. Yap?lar?n periyodik olarak bak?m ve onar?mdan ge�mesi gerekti?ini dile getiren Atak, s�zlerini ?�yle s�rd�rd�: 'Ara�lar?n trafi?e �?kabilmesi i�in her y?l muayeneye giriyor. Buna benzer ?ekilde yap?lar da yasal prosed�rlerle kontrol alt?na al?narak, 3-5 y?lda bir bak?labilir. Binalar d?? etkiler nedeniyle durup dururken de zarar g�rebiliyor. ?zmir'de nemli havadan, denizden dolay? s�lfata dayan?kl?l??? olmayan betonlarda a??nmalar daha fazla oluyor. O nedenle periydik kontroller ki?ilerin cahilce yapt?klar? de?i?ikliklerin �n�ne ge�ecektir. Kat eklemeleri ya da basit bir duvar tadilat? gibi g�r�nen ?eyler ta??y?c? sisteme b�y�k bir zarar verebiliyor. Pencereleri b�y�tmek, odalar? aras?ndaki duvarlar? y?kmak veya binan?n kullan?m amac?n? de?i?tirmek tek ba??na verilebilecek bir karar de?il. Konut olarak kullan?lmak �zere �retilmi? bir binay? dershaneye ya da okula �evirmek binan?n deprem performans?n? zay?flat?yor. Binan?n ta??y?c? sisteminde de?i?iklik yapmak, cinayetle e? de?er tutulmal?.''?ZM?R DEPREME HAZIR DE??L'?zmir'in depreme haz?r olmad???n? vurgulayan Atak, 'At?lan somut ad?mlar olduk�a az. Kentsel d�n�?�m ekonomik g�c� y�ksek olan kesimlerde yap?l?yor. �rne?in depremden sonra Kar??yaka'da sahil evlerinde daha �ok d�n�?�m oldu. Esas ihtiya� sahiplerinde bunu yapacak g�� yok. Devlet kurumlar?n?n da desteklemeye �ok fazla niyeti yok. Yine unutma e?ilimindeyiz. ?zmir'de yap?lan envanter �al??malar?, Deprem Master Plan?, �al??taylar umut verici ancak somuta d�n�?t�?� zaman daha doyurucu hale gelecek. Acil durum eylem planlar?n?n h?zl? ?ekilde ortaya koyulmas? laz?m. �evre, ?ehircilik ve ?klim De?i?ikli?i Bakanl???, belediye, sivil toplum �rg�tleri, AFAD gibi kurumlar bu konuda ayn? dili konu?mal?. ?zmir'de sadece deprem de?il, yo?un ya???lar? ya da denizin kabarmas?n? afet olarak hissediyoruz. Dolay?s?yla da ?ehir bize daha haz?rl?kl? ve i? birli?i halinde olmam?z gerekti?ini s�yl�yor. �aba var ama maalesef yeterli de?il' diye konu?tu.