?N?AAT Mühendisleri Odas? (?MO) ?zmir ?ubesi Yönetim Kurulu Ba?kan? Bengi Atak, ?zmir'de 30 Ekim 2020 depreminde en çok y?k?m?n ya?and??? Bornova ve Bayrakl? ilçelerinde yap?lan envanter çal??malar? sonucunda 2 ilçedeki 60 bin yap?n?n yüzde 35'inin 'Depreme dayan?ks?z olma ihtimali yüksek' olarak raporland???n? vurgulad?.Türkiye'nin üçüncü büyük kenti ?zmir'de, yap?lar?n ço?unlu?unun, deprem riski te?kil etti?i belirtiliyor. ?zmir'de 117 ki?inin hayat?n? kaybetti?i 30 Ekim 2020 depreminden sonra ?n?aat Mühendisleri Odas? (?MO) ?zmir ?ubesi ve ?zmir Büyük?ehir Belediyesi taraf?ndan kentteki yap? stokunun envanterini ç?karmak için yap?lan çal??malar devam ediyor. Depremde en çok y?k?m?n ya?and??? Bornova ve Bayrakl? ilçelerinde yap?lan envanter çal??malar? sonucunda 2 ilçede bulunan 60 bin yap?n?n yüzde 35'i, 'Depreme dayan?ks?z olma ihtimali yüksek' olarak tespit edildi. ?zmir'de 950 bin 490 yap?n?n bulundu?unu ifade eden ?MO ?zmir ?ubesi Yönetim Kurulu Ba?kan? Bengi Atak, '?zmir'in depreme dayan?ks?z yap?lar için bakanl?k ve belediye çe?itli rakamlar zikretti. ?zmir'deki yap? stokunun yüzde 70'inin soru i?areti ta??d??? biliniyor' dedi.'ÖNCEL?KL? OLARAK ?LER? ANAL?Z ED?LMES? GEREKEN GRUPTA'30 Ekim 2020'de Samos'ta ya?anan, ?zmir'i etkileyen depremde kentte 12 binan?n y?k?ld???n? hat?rlatan Atak, '?zmir merkezli bir deprem ya?and???nda binalar?m?z?n ne kadar?n?n dayanabilece?ini anlayabilmek için envanter çal??malar? yürütüyoruz. 30 Ekim depreminden en fazla Bornova ve Bayrakl? etkilendi?i için envanter çal??malar? ilk olarak bu 2 ilçede ba?lad?. Yap? stoku toplam 60 bin olan 2 ilçede yap?lan envanter çal??malar?nda binalar?n yüzde 35'inin depreme dayan?ks?z olma ihtimali yüksek ve en öncelikli olarak ileri analiz edilmesi gereken grupta yer ald???n? söyleyebiliriz. Bu öncelikli yap?lar?n aras?nda 2000 y?l? öncesinde yap?lm?? olan binalar?n oran? di?erlerine göre daha fazla, bu da 1999 depreminden sonra haz?r betonun zorunlu olmas?, deprem yönetmeli?i revizyonlar? gibi yap?lan köklü de?i?ikliklerden kaynaklan?yor olabilir. Envanter çal??malar? bir önceliklendirme çal??mas?, dolay?s?yla elimizdeki bütçeyle do?ru yerden, do?ru i?leri yaparak en fazla say?daki yap?y? korumak amaçlan?yor' aç?klamalar?nda bulundu.'BÜYÜK B?R F?K?R ELDE ETM?? OLACA?IZ'Kar??yaka'da da envanter çal??malar?n?n ba?lamas? için geçen ay belediye meclisinde karar al?nd???n? söyleyen Atak, 'Kar??yaka'da yakla??k 23 bin bina var. Envanter çal??malar?na yak?n zamanda ba?lanarak, bu y?l içinde bitece?ini dü?ünüyorum. Envanter çal??malar?na ba?lad???m?z ilçelerdeki yap?lar karakteristik ve y?k?ma maruz kalmas? en çok beklenen bölgede. Kar??yaka'dan sonra Konak'ta da envanter çal??malar? bitti?inde ?zmir geneline dair büyük bir fikir elde etmi? olaca??z. Her ilçeyi tek tek tamamlamay? beklemeden bu veriyle ?zmir'e dair bir ?ey söyleyebilir hale gelece?iz' ifadelerini kulland?.'B?NANIN TA?IYICI S?STEM?NDE DE????KL?K YAPMAK, C?NAYETLE E? DE?ER TUTULMALI'?zmir'de imar bar??? ile affedilen yap? say?s?n?n bilinmedi?ine dikkati çeken Atak, '?mar Bar???'ndan faydalanan yap?lar?n mutlaka kontrol edilmesi laz?m. Yüksek ihtimalle riskli ç?kaca??n? söylemek çok yanl?? olmaz. Çünkü bina tasarlan?p üretilirken belirli bir yük ta??yaca?? varsay?m?yla üretiliyor. Binaya ekleme, ta??y?c? sistem daha güçlü hale getirmeden yap?l?rsa riskli ç?kma olas?l??? çok yüksek' dedi. Yap?lar?n periyodik olarak bak?m ve onar?mdan geçmesi gerekti?ini dile getiren Atak, sözlerini ?öyle sürdürdü: 'Araçlar?n trafi?e ç?kabilmesi için her y?l muayeneye giriyor. Buna benzer ?ekilde yap?lar da yasal prosedürlerle kontrol alt?na al?narak, 3-5 y?lda bir bak?labilir. Binalar d?? etkiler nedeniyle durup dururken de zarar görebiliyor. ?zmir'de nemli havadan, denizden dolay? sülfata dayan?kl?l??? olmayan betonlarda a??nmalar daha fazla oluyor. O nedenle periydik kontroller ki?ilerin cahilce yapt?klar? de?i?ikliklerin önüne geçecektir. Kat eklemeleri ya da basit bir duvar tadilat? gibi görünen ?eyler ta??y?c? sisteme büyük bir zarar verebiliyor. Pencereleri büyütmek, odalar? aras?ndaki duvarlar? y?kmak veya binan?n kullan?m amac?n? de?i?tirmek tek ba??na verilebilecek bir karar de?il. Konut olarak kullan?lmak üzere üretilmi? bir binay? dershaneye ya da okula çevirmek binan?n deprem performans?n? zay?flat?yor. Binan?n ta??y?c? sisteminde de?i?iklik yapmak, cinayetle e? de?er tutulmal?.''?ZM?R DEPREME HAZIR DE??L'?zmir'in depreme haz?r olmad???n? vurgulayan Atak, 'At?lan somut ad?mlar oldukça az. Kentsel dönü?üm ekonomik gücü yüksek olan kesimlerde yap?l?yor. Örne?in depremden sonra Kar??yaka'da sahil evlerinde daha çok dönü?üm oldu. Esas ihtiyaç sahiplerinde bunu yapacak güç yok. Devlet kurumlar?n?n da desteklemeye çok fazla niyeti yok. Yine unutma e?ilimindeyiz. ?zmir'de yap?lan envanter çal??malar?, Deprem Master Plan?, çal??taylar umut verici ancak somuta dönü?tü?ü zaman daha doyurucu hale gelecek. Acil durum eylem planlar?n?n h?zl? ?ekilde ortaya koyulmas? laz?m. Çevre, ?ehircilik ve ?klim De?i?ikli?i Bakanl???, belediye, sivil toplum örgütleri, AFAD gibi kurumlar bu konuda ayn? dili konu?mal?. ?zmir'de sadece deprem de?il, yo?un ya???lar? ya da denizin kabarmas?n? afet olarak hissediyoruz. Dolay?s?yla da ?ehir bize daha haz?rl?kl? ve i? birli?i halinde olmam?z gerekti?ini söylüyor. Çaba var ama maalesef yeterli de?il' diye konu?tu.