Avrupa Birli?i'nden eylülün ba??nda co?rafi tescil alan, dönemin ?ngiltere Kraliçesi 2'nci Elizabeth'in 2008 y?l?nda Bursa'ya yapt??? ziyarette tad?na hayran kalmas? ile ünü ?ngiltere'ye ula?an ve Buckingham Saray?'n?n sofralar?nda yer al?nca ad?n? tüm dünyaya duyuran 'Bursa Siyah?', rengi, tad?, aromas?, büyüklü?ü ve dayan?kl?l??? ile tercih ediliyor. Mevsimsel s?cakl?klara ba?l? olarak a?ustos ay?n?n ilk ya da ikinci haftas? hasad? ba?lanan incirler, a?açlar?n dallar?ndan özenle topland?ktan sonra bahçede Avrupa yolculu?u için haz?rlan?yor.Türkiye'deki üretiminin yüzde 90'?n? kar??layan Bursa'n?n siyah inciri, dönemin ?ngiltere Kraliçesi 2'nci Elizabeth'in 2008 y?l?nda Bursa'ya yapt??? ziyaretle ad?n? tüm dünyaya duyurdu. 2'nci Elizabeth, Bursa'da kendisine ikram edilen ve tad?na hayran kald??? siyah inciri, ?ngiltere'ye döndü?ünde Prens William'?n o dönem hamile olan e?i Kate Middleton'a sabah bulant?lar? için önerince 'Bursa Siyah?' da Buckingham Saray?'n?n sofralar?ndaki yerini ald?. Böylelikle 'Bursa Siyah?'n?n ihracat yolculu?u da ba?lam?? oldu. 2023 y?l?nda Bursa'da 28 bin ton civar?nda incir üretimi yap?l?rken, bu ürünün yüzde 60 ila 70'i ya? olarak ihraç edildi. Her y?l Türkiye'ye 45-50 milyon dolar döviz girdisi sa?layan 'Bursa Siyah?', rengi, tad?, aromas?, büyüklü?ü ve dayan?kl?l??? ile tercih ediliyor. RENK, BÜYÜKLÜK VE GRAMAJ KR?TER?Mevsimsel s?cakl?klara ba?l? olarak a?ustos ay?n?n ilk ya da ikinci haftas? hasad? ba?lanan incirler, a?açlar?n dallar?ndan özenle topland?ktan sonra bahçede Avrupa yolculu?u için haz?rlan?yor. Renklerine, büyüklüklerine ve gramajlar?na göre, 'reçellik', 'ihracat' ve 'olgun iç piyasa' olarak ayr?lan incirler, haz?r hale geliyor. Tar?m ve Orman Bakan? ?brahim Yumakl?'n?n, Avrupa Birli?i'nden co?rafi tescil alan 26'nc? ürün olarak aç?klad??? 'Bursa Siyah?', bahçelerden ihracatç? firmalara kasalarla ula?t?r?larak, ?ngiltere, Almanya, Hollanda, Fransa, ?talya, Norveç, ?sveç ve Hong-Kong'a gönderiliyor. 'RAF ÖMRÜ DAHA UZUN OLUYOR'Mudanya ilçesi Yörükali Mahallesi'nde incir yeti?tiricili?i yapan Sait Kaya, Bursa'n?n siyah incirinin aromas? ve renginin yan? s?ra raf ömrünün uzun olmas? nedeniyle tercih edildi?ini söyleyerek, 'Buran?n art?k topra??ndan m? havas?ndan m? bilmiyorum; ama incirler daha dayan?kl? oluyor. Raf ömrü daha uzun oluyor' dedi. KÜRESEL ISINMA FAKTÖRÜ?ubat ay?nda incir a?açlar?n?n budamas?n?n yap?ld???n? ve gübrelendi?ini söyleyen Kaya, '?ncir asl?nda güzeldir, kolayd?r. Ama mevsim ?artlar? incir için çok önemli. Haziran ay?nda havalar?n nemli olmas?, s?cak olmas?, bir yandan ya?murlu olmas?, bir anda inciri dökmeye yönlendiriyor. ?ncir hava ?artlar?ndan dolay? dökülüyor. Mevsimin güzel geçmesi laz?m, sezonun güzel geçmesi laz?m. Küresel ?s?nmadan dolay? s?k?nt? oluyor. Her sene rekolte azal?yor. ?ncir çok ekiliyor, a?aç çok yeti?iyor ama rekolte dü?üyor' diye konu?tu. '?LAÇ ATMAK YASAK, ZATEN ?LAÇ ATILMAZ'Sait Kaya, '2 y?l önce 200 a?ac?m vard?, onlardan 19 ton ihracata mal verdim. Bu y?l 300'den fazla a?ac?m var. Bu y?l beni rekoltem muhtemelen 16-17 ton civar?nda kalacak. Sezon ba??nda 30 ton civar? olur diye dü?ünüyordum. ?u an 16-17 ton mal anca yapaca??m. Haziran ay?nda 3-4 gün çok s?cak oldu. Muhtemelen ondan dolay?. Mantar dedi?imiz bir hastal?k oluyor, o da döküme yol aç?yor. ?ncirler bu sene biraz döküldü. Hassas bir meyve. Anlayamazs?n, her ?ey çok güzel dersin, hava bir s?cak olur ya da bir anda ya?mur olur, dökmeye ba?lar. Anlayamazs?n, ona çözüm de bulamazs?n. Tedavisini yapam?yoruz, çünkü ilaç da atam?yoruz. ?laç atmak yasak, zaten ilaç at?lmaz. Tamamen organik. Gübresini at?yoruz, sulamas?n? yap?yoruz, budamas?n? yap?yoruz' dedi. 'AYDAN RENG?N?, GÜNE?TEN TADINI ALIR'Bursa siyah incirinin di?er meyveler gibi güne?te olgunla?mad???n?, aydan rengini, güne?ten ise tad?n? ald???n? belirten Yörükali Tar?msal Kalk?nma Kooperatifi Ba?kan Yard?mc?s? Mehmet Umut Kaya ise '?ncirin küçük bir hikayesi var. Biz de dedemizden duydu?umuza göre, 'Bursa siyah inciri, güne?ten olgunla?maz' derlerdi. 'Bursa Siyah?' genelde aydan rengini al?r. Siyahl??? ay ona sa?lar. Biz de sadece güne?ten tad?n? al?r, vitaminini al?r diye biliyoruz Kamera: Esra TÜRKER - Mehmet ?NAN/BURSA,