Nasim, küçük, penceresiz hücresinde tek ba??na yerde otururken, di?er mahkumlara i?kence yap?l?yormu? gibi kula?a gelen sesleri duyabiliyordu. Gardiyan hücrenin kap?s?na vurup: "Bu daya?? duyuyor musun? Haz?rlan, s?ra sana gelecek" dedi. Nasim "her gün 10-12 saat sorgulan?yor" ve tekrar tekrar infazla tehdit ediliyordu. Geni?li?i iki metreyi bulmayan hücrede yatak ya da tuvalet yoktu. Tecrit hücresinde geçen dört ay, 36 ya??ndaki kuaförün, ?ran'?n kötü ?öhretli Evin Hapishanesi ile ilk tan??mas?yd?. Orada gördüklerinin hepsi sorguculard?. "Tek ba??na ölüp gidece?ini ve kimsenin duymayaca??n?" dü?ündü. Evin Hapishanesi'nde tutulan Nasim ve di?er kad?nlar?n günlük ya?am?n? birden çok güvenilir kayna??n ifadelerini bir araya getirerek anlatt?k. Birço?u, 22 ya??ndaki Mahsa Amini'nin Eylül 2022'deki ölümünden sonra ba?layan "Kad?n, Ya?am, Özgürlük" protestolar?yla ba?lant?l? olarak tutuklanan onbinlerce ki?i aras?ndayd?. Mahsa k?yafet kurallar?na uymad??? gerekçesiyle gözalt?na al?nm?? ve gözalt?ndayken ölmü?tü. Evin Hapishanesi'nden sal?verilen çok say?da ki?i, içerideki ko?ullar hakk?nda konu?tu. Ancak hala içeride olan mahkumlar?n ya?amlar?yla ilgili detaylar nadiren s?z?yor. Duyduklar?m?z sadece zulmü de?il, mahkumlar?n kad?n haklar? için kampanya yapt??? ve konulan k?s?tlamalara meydan okudu?u karma??k tezatlar?n bulundu?u bir yeri if?a ediyor. ?a??rt?c? anlar da var. Örne?in bir mahkumun arada e?iyle yaln?z kalmas?na izin veriliyordu ve bu mahkum hamile bile kalm??t?. Rap müzik ve makyaj? seven Nasim, biri çat??malar s?ras?nda öldürülen arkada?lar?yla birlikte protestolara kat?ld?ktan sonra Nisan 2023'te gözalt?na al?nd?. Sorgular? "sokaklarda ölenleri dü?ünerek" atlatt???n? anlatt?. Tecrit hücresinden ç?kt???nda Nasim'i görenler vücudundaki kesikleri, yara izlerini ve ayr?ca yanl?? ifadeler vermesi için nas?l i?kenceden geçirildi?ini gördü. Rezvane de protestolardan sonra 2023'te e?iyle birlikte gözalt?na al?nd?. Her ikisi de ayr? kad?n ve erkek bölümleri olan Evin'e götürüldü. Sorgucular Rezvane'ye kocas?n? öldüreceklerini ve ona "ömür gibi kararana, patl?can gibi morarana kadar" vuracaklar?n? söylediler. Tecrit hücresi, sorgular ve a?a??lanmadan sonra Nasim kad?n kanad?na sevk edildi. Burada, ço?u siyasi suçlardan tutuklanm??, Rezvane de dahil 70 dolay?nda mahkum vard?. 2022'de ?ngiltere'ye dönmesine izin verilen ?ngiltere ve ?ran çifte vatanda?? Nazanin Zaghari-Ratcliffe de cezas?n?n yakla??k dört y?l?n? Evin'de geçirdi. Buradaki kad?nlar?n ço?u, eylemleri nedeniyle mahkum edildi. Suçlamalar aras?nda "propaganda yaymak, rejime kar?? silahlanmak ve ulusal güvenli?i tehlikeye atmak" bulunuyor. 20 dolay?nda mahkumun kald???, üst üste üç kat ranzalar bulunan dört kalabal?k hücrede kal?yorlar. S?k???k bir alanda beraber ya?amak s?k s?k sorunlara, bazen de hem fiziksel hem de sözlü kavgalara neden oluyor. Ancak kad?nlar, s?k? arkada?l?klar da kuruyor. K?? aylar?nda "herkes donuyor" ve kad?nlar "ellerinde s?cak su dolu ?i?elerle yürüyerek ?s?nmaya çal???yor." Yaz?n ise ter içinde kal?yorlar. Alanda küçük bir mutfak ve bir çift ocak da var. Hapishane kantininde yiyecek alacak kadar paralar? olunca kendi yemeklerini yapabiliyorlar ve ko?u?a gelen basit hapishane yeme?inin üzerine beslenebiliyorlar. Koridorun sonundaki karanl?k, kirli alan sigara içme yeri olarak kullan?l?yor. Küçük, betondan bahçede, çiçekler için bir yer var ve voleybol a?? da biraz hava almalar?n? sa?l?yor. Kendi k?yafetlerini giyebiliyorlar ve iki tuvaleti olan ko?u?ta serbestçe dola?abiliyorlar. Her ak?am, tuvalet ve d?? f?rçalamak için s?ra oluyorlar. Dört ayd?r yatan Rezvane, i?te burada hamile oldu?unu ö?rendi. Y?llard?r çocuk sahibi olam?yordu ve art?k anne olmaktan vazgeçmi?ti. Ancak Evin'in kurallar?na göre hala erkekler kanad?nda yatan e?iyle birlikte arada özel olarak bulu?abiliyorlard? ve bu bulu?malardan birinde haile kald?. Hamile oldu?unu anlad???nda "birkaç gün boyunca a?lad?.""Hapiste en kötü ?eyin psikolojik bask? ve gerilimler oldu?unu" gördü. Mahkumlar?n günlerinin ço?unu yataklar?nda oturarak geçirdi?i kalabal?k ko?u?ta sessiz bir yer bulmak sürekli vermek zorunda oldu?u bir mücadeleydi. Hapishanede elma suyuna, ekme?e ve ete a? erdi. Bunlar? bulmak zordu. Kantinden biraz et ald???nda, fiyat?n d??ar?ya göre en az iki kat daha pahal? oldu?unu gördü. Hapishane gebeli?in dördüncü ay?nda ultrasona girmesine izin verdi ve doktorlar bebe?in k?z oldu?unu söyledi. K?z?n?n "her bir kalp at???n? duydu?unda umut daha da güçlendi." Ancak hapishanedeki ko?ullar?n bebe?in sa?l???n? tehlikeye atabilece?inden korkuyordu. Rezvane sadece yemeklerden kayg?lanm?yordu. Epilepsi hastas?yd? ve stresten uzak durmas? gerekiyordu. Doktorlar dü?ük riskinin büyük oldu?unu söylediler. Gazeteci Vida resim yapmay? seviyor. Çar?aflar? tuval olarak kullan?p, di?er kad?nlar?n portrelerini yap?yor. Portrelerinden biri Kürt mahkum Pak?an Azizi'ye ait. Azizi, I??D kurbanlar?na yard?mc? olmak için Irak ve Suriye'deki Kürt bölgelerine gitmi?ti. Pak?an, ?ran rejimine kar?? silaha sar?lmak suçlamas?yla ölüm cezas?na çarpt?r?ld? ve cezan?n yak?nda infaz edilebilece?i yönünde büyüyen bir kayg? var. Vida'ya, gizli anlamlar? olabilecek hiçbir ?ey çizmemesi uyar?s? yap?ld?. Bahçedeki resimlerinden birinde y?k?lan tu?lalar ve ard?ndaki ye?il bir orman vard?. Hapishane yönetimi üzerini boyad?. Bir koridorda, ko?an bir ?ran çitas? çizdi. Baz? kad?nlar "bundan nas?l iyi bir enerji ald?klar?n?" söylüyordu. Ancak bir gece yönetim bu resmin de üzerini boyad? ve Vida'n?n resim malzemelerine eri?imini k?s?tlad?. Ancak resimlerinden biri sa?lam duruyor. Kad?nlar?n sigara içmek için ç?kt?klar? koridorun duvarlar?nda, dev, mavi okyanus dalgalar? var. T?bbi bak?ma ula?mak da kad?nlar için sürekli bir mücadele oldu. ?nsan haklar? eylemcisi ve Nobel Bar?? Ödülü sahibi Nergis Muhammedi'nin hayat?n? tehdit eden bir kalp ve akci?er hastal??? var. Ancak hapishanedeyken doktora eri?mek için uzun bir mücadele vermek zorunda kald?. Yak?nlar?, doktor randevusu s?ras?nda ba?örtüsü takmay? reddetti?i için yönetimin sürekli engelledi?ini söyledi. Yönetim, di?er mahkumlar?n iki hafta boyunca açl?k grevi yapmas?n?n ard?ndan geri ad?m att?. Nergis, t?bbi gerekçelerle Aral?k ba??nda 21 gün serbest b?rak?ld?. Parmakl?klar ard?nda Nergis ve di?erleri protestolar yapt?, s?n?rlar? zorlad? ve haklar? için sava?maya devam etti. Yasalara göre ba?örtüsü takmalar? gerekmesine kar??n, bir ço?u reddetti. Yönetimle uzun bir kavgadan sonra, mahremiyet için güvenlik kameralar?n?n görü?ünden uzakta, yataklar?na çar?af asmalar?na izin verildi.Kad?nlar?n yüzle?mek zorunda kald??? en büyük zorluklardan biri cezalar?n? duymak. Nasim'in sorgucular? ölüm cezas?yla tehdit etti ve akibetini ö?renmek için yakla??k 500 gün beklemek zorunda kald?. Teselliyi kader arkada?lar?nda buldu. Nasim arkada?lar?n? kendisine ya?am veren ve "kanatlar?n?n alt?ndaki yaralara merhem olanlar" diye tan?mlad?. Her sabah arkada?lar?ndan biri yatak perdesini çekip, kahvalt?ya kalkmas?n? sa?l?yor. Kaynaklar?m?zdan biri "Her gün yapacak bir ?eyler dü?ünüyoruz. Günün sonunda da 'Bugün de ya?ad?k' diyoruz sözleriyle aç?kl?yor durumu. Di?erleriyse vakitlerini ?iir okuyarak, ?ark? söyleyerek, el yap?m? kart oyunlar? oynayarak ya da televizyon izleyerek geçiriyorlar. Dizi, belgesel ve futbol gösteren ?ran kanallar?n? izleyebilecekleri iki televizyonlar? var. Cezas?n? beklerken ve sürekli idam cezas? tehdidi alt?ndayken, Nasim'in devam edebilmesini sa?layan bu küçük ?eylerdi. Sonunda cezas? aç?kland? ve alt? y?l hapis, 74 k?rbaç ve Tahran'dan uzak bir kasabada 20 y?l sürgün cezas? ald?. Propaganda yaymak ve ?slam Cumhuriyetine silahla kar?? gelmekle suçlanm??t?. Cezas?n?n a??rl???na kar??n, Nasim ?imdi yenide nefes alabildi?ini hissediyor ve kaybetti?ini sand??? hayat?n? kucakl?yor. Kanattaki üç kad?n rejime kar?? silaha sar?lmaktan ya da silahl? gruplarla ba?lant?l? olmaktan ölüm cezas?na çarpt?r?ld?. Ancak birinin cezas? bozuldu.Uluslararas? Af Örgütüne göre ?ran'da geçen y?l 800'den fazla ki?i infaz edildi. Bu, son sekiz y?ldaki en yüksek say?yd?. Ço?u idam cezas? ?iddet ve uyu?turucu suçlar?ndan verildi ve baz?lar? kad?nd?. Dolay?s?yla, her sal? günü kad?nlar hapishanenin bahçesinde infazlar? protesto ediyor, gece boyunca bahçeden ç?kmay? reddediyorlar ve açl?k grevleri yap?yorlar. Kampanya ?ran genelindeki hapishanelerde yay?ld? ve uluslararas? destek gördü. Mahsa Amini'nin ölüm y?ldönümünde Evin'deki kad?nlar ba?örtüleri yakt?. Bu eylemlerin kar??l??? da oluyor. Bazen gardiyanla ko?u?lar? bas?p, kad?nlar? dövüyor ve yaral?yor. Ek sorguya al?nabiliyorlar, tecrit hücresine at?labiliyorlar ya da telefon görü?mesi ve ziyaretçi haklar? engelleniyor. Kaynaklar?m?zdan birine göre gardiyanlar?n ço?u kad?n ve kaynaklar?m?za göre üstlerinden ald?klar? emirlere göre "bazen nazikler, bazense zalimler." ?ran hükümeti s?kl?kla insan haklar? ihlalleri iddialar?n? reddediyor ve Evin'deki ko?ullar?n tüm gerekli ko?ullar? kar??lad???n? ve mahkumlara kötü muamelede bulunulmad???n? savunuyor. Rezvane'nin do?umu yakla??rken, hapishane yönetimi do?um için d??ar? ç?kmas?na izin verdi. Ekim'de bir k?z bebek dünyaya getirdi. Ancak k?z?n? sa?l?kla kuca??na alm?? olmas?n?n ne?esi ve rahatl??? korku, mutsuzluk ve öfkeyle kar???kt?. Kocas?n?n ç?kmas?na izin verilmedi. Ancak bebe?inin babas?n? Evin'de görebilmesine müsaade edildi. Stres nedeniyle Rezvane anne sütü üretemedi. Yak?nda bebe?iyle birlikte, be? y?ll?k cezas?n?n geri kalan?n? tamamlamas? için Evin'e geri ça?r?lmay? bekliyor. Erken tahliye edilmezse yakla??k dört y?l daha yatabilir. Genelde bebeklerin iki ya??na kadar anneleriyle birlikte hapiste kalmas?na izin veriliyor. Bu mümkün olmazsa, bak?mevine yerle?tiriliyorlar. Ancak bir mahkum, hapishanedeki zorluklar?n mahkumlar? durdurmak bir yana "daha cesur ve güçlü" k?ld???n? söylüyor. Bu da "gelecek net: sava?mak, hapiste bile" inançlar?n? körüklüyor.