(?ZM?R)- Büyük y?k?m ve can kay?plar?na neden olan 30 Ekim 2020 ?zmir depreminin dördüncü y?l dönümü dolay?s?yla düzenlenen programda konu?an ?zmir Valisi Süleyman Elban, ?zmir'de yap? sto?unun kötü oldu?unu belirterek 'Zihinlerimizde kentsel dönü?üm yapmadan fiziki olarak ?ehirlerde dönü?üm yapamayaca??m?z çok net' dedi.?zmir'de  30 Ekim 2020 depreminin dördüncü y?l dönümünde ?zmir Valili?i taraf?ndan panel ve anma programa düzenlendi. ?ktisat Kongre Merkezi binas?nda gerçekle?en programa ?zmir Valisi Süleyman Elban, Ege Ordusu ve Garnizon Komutan? Orgeneral ?rfan Özsert, ?zmir Büyük?ehir Belediye Meclis Ba?kan Vekili Altan ?nanç, ?zmir ?l Afet ve Acil Durum Müdürü Nazif Ekinci, Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Prof. Dr. Orhan Tatar, ?zmir milletvekilleri, siyasi parti temsilcileri, üniversite rektörleri, akademisyenler, STK temsilcileri kat?ld?. Depremde ya?am?n? yitirenler an?s?na sayg? duru?unda bulunulup ve dua edilen programda konu?an ?zmir Valisi Süleyman Elban, 'Yak?n tarihimizde ya?ad???m?z meydana gelen 6 ?ubat depremini ya?am?? biri olarak 30 Ekim ?zmir depremininin y?l dönümünde konu?mak benim için hem zor hem de belli ya?anm??l?klar oldu?u için belli ?eyleri ifade etmem için bana kolayl?klar sunuyor' dedi.'Herhangi bir geli?me olmad???n? üzüntüyle görüyoruz'Vali Elban ?unlar? kaydetti: '?limizde de yap? sto?u maalesef çok kötü. Allah korusun 6 ve üzeri depremde ilimizde ciddi y?k?c? sonuçlara yol açaca?? da kesin. Bilimsel bir ?ey bu. Bunu korkutmak için ya da felaket telal??? için söylemiyoruz. Bilimsel bir durumu söylüyoruz. Ama Bununla ilgili en temel çözümlerden birisi de kentsel dönü?üm oldu?unu hepimiz söylüyoruz. Fakat bence binalarla ilgili kentsel dönü?ümlerden önce zihinlerde, kafalarda bir kentesel dönü?üme ihtiyaç var afet konusunda. Çünkü hala biz bu i?in önemini bu i?in net s?k?nt?lar da olaca??n? bununla neyle kar?? kar??ya gelece?imizi, afeti ya?ad?ktan k?sa bir süre sonra unutuyoruz. Çok eminim ki o günlerde ben burada yoktum. Ama benzer ?eyler ya?ad???m?z deprem bölgesini konu?uldu. Çok eminim ki depremden k?sa bir süre sonra insanlar her tarafta dert kentsel dönü?üm yapacaklar?n?, herkes binalar? güçlendireceklerini, yeni yerle?im alanlar?n?n sa?lam zemine çekilece?ini bu konuda çok çok ciddi çal??malar olaca??n? lojistik konusunda, e?itim konusunda, her alanda büyük çal??malar olaca??n? herkes konu?mu?tur. Çok tahmin etmekte güçlük çekmiyorum ama geldi?imiz noktada 4 y?ldan bu yana AFAD'?n yapt??? çal??malar, gönüllü kurulu?lar?n yapt??? çal??malar d???nda maalesef yap? stoku, yeni yerle?im alanlar? ve di?er konularda herhangi bir geli?me olmad???n? üzüntüyle görüyoruz. Dolay?s?yla biz bu anlay??? de?i?tirmeden, bu anlay??la ilgili zihinlerimizde kentsel dönü?üm yapmadan fiziki olarak ?ehirlerde dönü?üm yapamayaca??m?z çok net. Ayn? ?ekilde binay? sa?lam zemine yap?yoruz. Binay? depreme dayan?kl?, deprem yönetmeli?ine uygun yap?yoruz. Ama alt?n? bir marketler zincirine veriyoruz. Adam benim gidi?, geli? yolum kolay olsun diye iki tane kolonu kesiyor gidiyor. Bu anlay?? de?i?medi?i sürece binay? da sa?lam yapsan?z, sa?lam yere de yapsan?z sonuç yine ortada maalesef. Afet öncesi haz?r konusunda e?itimlerimiz, sivil toplumlar?m?z, yard?m kurulu?lar?n?n haz?rl???na diyece?imiz yok. Ama bina stoku ve anlay?? konusunda de?i?en bir ?ey yok.''Bu co?rafya, afet co?rafyas?, afetin de ?akas? olmad???n? biliyoruz'Depremler sonras? ya?anan kay?plara dikkat çekerek konu?mas?n? sürdüren Elban, 'Biz hem bu kadar insan?n kayb?na katlan?yoruz. Hem bu kadar insan?n incinmesine katlan?yoruz, hem bu kadar insan?n psikolojik olarak travma ya?amas?na katlan?yoruz. Yetmiyor afetten sonra milyarlarca lira kendi öz kayna??m?z? oraya aktar?yoruz. Ne için deprem öncesi yeterince tedbir almad???n?z için. Bakanl?klar?n, uzmanlar?n talimatlar?na uymad???m?z için, her ?ey düzgün olsa bile sonradan binay? berbat etti?imiz için. Her ?ey düzgün olsa bize, bir ?ekilde aç?k yakalamaya çal???p yine de bir ?eyi bozmaya, çürütmeye ya da çürüttü?ümüz için bu kadar ac? sonuçlarla maalesef kar?? kar??ya kal?yoruz. ?n?allah temennim odur ki en k?sa zamanda bu anlay???m?zda de?i?tiririz. Art?k hayat?m?z?n her karar?nda özellikle yap?yla ilgili ald???m?z her karar?m?zla, yapt???m?z her i?te mutlaka akl?m?z?n bir ucunda bu deprem felaketi olur. Biz de art?k hem resmi hem de özelde de art?k bunu da zorlay?c? ve zorunlu hale getirerek i?in art?k yükmü?, bunu da yaparsak bu sigortay? da yaparsak ya da bu vergi de gelirse ya da bu düzenleme olursa biraz yük olur bu s?k?nt? oluru da çok art?k hesap edecek halimiz yok. Çünkü bu co?rafya afet co?rafyas? maalesef. Deprem, küresel ?s?nma, yang?n, küresel ?s?nmayla birlikte sel oldu dolay?s?yla bu co?rafya, afet co?rafyas?, afetin de ?akas? olmad???n? biliyoruz. Bu konuda vatanda? olarak herkese köklü ad?mlar için destek olmak zorunday?z. Te?vik etmek zorunday?z. Zorlamak zorunday?z. Uyarmak zorunday?z. Çünkü neticede giden can da bizim can?m?z. Yaralanan can da bizim can?m?z. Psikolojik travma ya?ayan da bizim can?m?z. Harcanan parada bizim param?z. Onun için bu konuda hepimizin bu çerçevede dü?ünüp ona göre anlay?? geli?tirme zorunlulu?umuz var' ifadelerini kulland?.Tatar: ?zmir umar?m depremi biz haz?r olmadan ya?amaz'Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD) Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Prof. Dr. Orhan Tatar ise '?zmir umar?m depremi biz haz?r olmadan ya?amaz ama çok net olarak ?unu söylemek gerekirse özellikle ?zmir'de çok say?da en az?ndan 6 ve üzeri büyüklü?ünde deprem üretebilecek faylar?m?z var. Bu faylar tabii çok ciddi ?ekilde çal???l?yor ve bunlar?n her birinin deprem üretme potansiyeli, deprem tekrarlanma aral???n?n ne oldu?unun art?k daha net olarak bilmeye ba?lad?k. Bu çok önemli' dedi.'Toplumsal seferberli?e ihtiyaç var''Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü olarak tabii bir ?eyi çok net olarak söylemek zorunday?m yani bütün ya?am biçimimizde, bütün anlay???m?zda, yakla??m?m?zda risk azaltmay? bir ya?am biçimi olarak kabul etmedi?imiz sürece bunu bir ya?am kültürü olarak ortaya koymad???n?z sürece ne yaz?k ki 6 ?ubatlar? ya?amak, 30 Ekim'leri tekrar ya?amak durumunda kalabiliriz' diyen Tatar ?unlar? kaydetti: 'Ne yaparsak yapal?m bir yandan tabii kurumsal kapasitemizi güçlendiriyoruz. Bir yandan Ege Bölgesi'nde 200'ün üzerinde deprem gözlem istasyonumuz var. Bunun 60 tanesi ?zmir il s?n?rlar? içerisinde konu?lanm?? durumda. Bunlar?n hepsi gerçekten çok yüksek teknolojili cihazlar ve bunlarla bütün bölgeyi sürekli an be an yedi yirmi dört takip ediyoruz. Bir yandan çok önemli çal??malar var. Ama ne yaparsak yapal?m bir deprem oldu?unda tek bir bina y?k?ld???nda ve o binan?n alt?nda bir insan dahi ya?am?n? yitirdi?inde yapt???n?z hiçbir ?eyin bir anlam? kalm?yor. Tamamen anlams?z hale geliyor. O yüzden oda??m?za muahakak risk azaltmay? koymak zorunday?z. Risk azaltma dedi?imizde de tabii birçok farkl? bile?eni var. Sadece risk azaltmak deyince akl?m?za riskli yap?lar?n dönü?türülmesi de gelmemesi gerekiyor. ?zmir hakikaten bakt???n?zda bu anlamda göz bebe?imiz ve hakikaten odaklanmam?z gereken bir ?ehir. Herkes ?u anda Marmara'ya, ?stanbul'a yo?unla?m??ken ?zmir'de hiç bundan daha geri kal?r bir ilimiz de?il ve bu anlamda bakt???m?zda belki daha çok odaklanmam?z gereken ?ehirlerimizden bir tanesi. Çok say?da riskli yap?n?n oldu?unu biliyoruz. Çok say?da dönü?mesi gereken yap?n?n oldu?unu biliyoruz. Belki bu yap?lar?n bir bölümü zemin aç?s?ndan iyi yerlerde. Yani bakt???n?zda evet yani gecekondu semtleri buralarda çok eski yap?lar var. Çok eski yap? var ama tek belki güvenebilece?imiz tek belki s???nabilece?imiz gerekçe o ama çok h?zl? bir ?ekilde bizim ?zmir'de özellikle hem zemin yap?s?n?n çok kötü oldu?u hem de ayn? zamanda riskli yap? sto?unu oldu?u yerlerden ba?layarak buralar? önceliklendirerek bu süreci götürmemiz gerekiyor. Bundan yakla??k bir ay önce kentsel dönü?üm ba?kan?m?z AFAD da bize bir sunum yapt?. O sunuma bakt???m?zda ?zmir asl?nda kentsel dönü?üm anlam?nda çok geri kalm?? illerimizden bir tanesi. Bunu üzülerek gözlemledim. Hakikaten bir toplumsal seferberli?e ihtiyaç var. Belediyemizde, sivil toplum kurulu?lar?m?zda, üniversitelerimizde bu süreci yönetmek durumunday?z. AFAD bu anlamda ciddi bir koordinasyon görevi üstleniyor, aslen kurulu?undaki temel amaçlardan, görevlerden bir tanesi de o. Birçok kurum çok önemli i?ler yap?yor. Benim görebildi?im en önemli belki de eksiklerden bir tanesi ?u. Bunlar?n hepsi çok kopuk kopuk. Her biri çok de?erli hizmetler yap?yor. Ama bunlar?n hepsini böyle birbiriyle konu?mas?, birbiriyle muhakkak bir koordinasyon içerisinde olmas? gerekir. Bu anlamda biz bu görev üstlenmeye haz?r?z.'Sözbilir: ?zmir'de 7'ye varan y?k?c? deprem olma olas?l??? yüksek...Anma töreni öncesi düzenlenen panelde konu?an Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü Ö?retim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, ?zmir'de 7.2 ?iddetine kadar ç?kacak deprem üretme potansiyeline sahip faylar oldu?unu belirterek '6-6.4 aras?nda faylar 10 y?l aras?nda gerçekle?mi?. 6.5, 6.2 300 y?lda bir gerçekle?mi?. Yani bizim y?k?c? deprem dedi?imiz esas depremler ortalama 300 y?lda bir gerçekle?iyor. En y?k?c? depremimiz 1688. ?iddet 10, büyüklük 7.1. 1688 oldu?una göre 2024'teyiz. ?u anda 326 y?l geçmi? yani 300 y?l? a?m???z. ?zmir'de 7'ye varan y?k?c? deprem olma olas?l??? yüksek olarak bu sonucu de?erlendirebiliriz' dedi.'Yak?n bir zamanda k?r?lacak'Sözbilir ayr?ca '?zmir'de 7.1 büyüklü?ünde depremlerin 300 y?lda bir oldu?unu anlayabiliyoruz. Son depremimiz 1688 y?l?nda oldu bu büyüklükteki deprem. Bugün 336 y?l geçmi? durumda. Demek ki ?zmir'de sismik bo?luk s?n?f?nda de?erlendirilmesi gereken bir fay var. Yani bir fay var ki o k?r?lacak yak?n bir zamanda' diye konu?tu.