Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, bugüne kadar 22 ilde 6 milyon metrekare büyüklüğünde 35 millet bahçesinin açılışlarını gerçekleştirdiklerini söyledi.

TBMM Genel Kurulunda 2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2019 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi'nin tümü üzerinde yapılan konuşmaların ardından, hükümet adına soru, görüş ve eleştirilere yanıt veren Oktay, yenilikçi çevre ve şehircilik politikalarıyla kentsel dönüşüm projelerinden sosyal konut projelerine, çevre dostu yeşil koridorlardan millet bahçelerine kadar şehirleri donattıklarını ifade etti.

TOKİ aracılığıyla 2020 yılında yatırım bedeli 44 milyar lira olan 115 bin 581 sosyal konutun daha temelini attıklarını belirten Oktay, son iki yılda da 102 bin 500 binayı yapı denetiminden geçirdiklerini kaydetti.

Oktay, bu yıl ülkenin dört bir yanında gerçekleşen doğal afetlerin herkesin yüreğini yaktığını dile getirerek, "Başta İzmir, Elazığ, Malatya ve Giresun olmak üzere doğal afetlerden etkilenen şehirlerimizin yanında olduk, vatandaşlarımızın yaralarını en hızlı şekilde sardık. Afetten etkilenen bölgelere bu yıl toplam 165 milyon lira kaynak sağladık. 3 bin 34 afet konutunun yapımını tamamladık. 20 bin 858 afet konutunun da yapım süreci devam etmektedir." diye konuştu.

İzmir'de meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki depremde 116 vatandaşın hayatını kaybettiğini anımsatan Oktay, depremin hemen ardından arama kurtarma ekipleri, gönüllü ekipler ve ilgili kamu kurumlarının gece gündüz demeden büyük fedakarlıkla çalışarak 107 vatandaşı enkazdan kurtardığını belirtti.

Oktay, "İzmir'de depremden ağır hasar almış ya da yıkılmış binaların yüzde 30'unun 1990-2000 yılları arasında, yüzde 70'inin ise 1990 öncesi yapılmış yapılar olduğunu görüyoruz. 2000 yılından sonra yapılan binalarda yıkım ya da hasar tespit edilmemiştir. Bu, 1999 depremi sonrası aldığımız tedbirlerin ve uyguladığımız yapı denetim çalışmalarımızın ne kadar isabetli olduğunu göstermektedir." ifadelerini kullandı.

Deprem sonrasında İzmir'de tarihinin en büyük kentsel dönüşüm seferberliğini başlattıklarını vurgulayan Oktay, ilk etapta 5 bin konut için proje hazırladıklarını, vatandaşlara verdikleri kira ve taşınma yardımlarının da kesintisiz olarak devam ettiğini söyledi.

"81 ilde 81 milyon metrekare" hedefiyle başlattıkları millet bahçeleri projeleriyle şehirleri yeşille ve doğayla buluşturmaya devam edeceklerini vurgulayan Oktay, "77 ilde büyüklüğü 50 milyon metrekareyi bulan 272 millet bahçesini hayata geçiriyoruz. Bugüne kadar 22 ilde 6 milyon metrekare büyüklüğünde 35 millet bahçesinin açılışlarını gerçekleştirdik ve vatandaşımızın hizmetine açtık. 237 millet bahçesinin de yapım, projelendirme ve yer çalışmaları devam etmektedir. 2023 yılına kadar da diğer millet bahçelerimizi açarak 81 ilde 81 milyon metrekare millet bahçemizi milletimizin kullanımına sunmuş olacağız." dedi.

KÖİ Projeleri

Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) modeliyle yapılan projelere değinen Oktay, KÖİ modelinin, özel sektörün projeleri kısa vadede ve etkin şekilde gerçekleştirerek yatırım maliyetlerini düşürmesi nedeniyle tercih edilen bir kamu finansman modeli olduğunu anlattı.

Tecrübelerini her yeni projeye yansıttıklarını ve her projenin daha önceki projelere göre kamu açısından daha az maliyetli olduğunu belirten Oktay, buna örnek olarak Avrasya Tüneli Projesi'ni gösterdi.

Avrasya Tüneli'nin yatırım bedelinin yaklaşık 1,3 milyar dolar olduğunu kaydeden Oktay, sözleşmenin yürürlüğe girmesinden itibaren öngörülenden 8 ay daha erken, yaklaşık 4 yıl gibi bir sürede inşaatın tamamlandığını ve 2016 yılının sonunda tünelin hizmete açıldığını dile getirdi.

Oktay, projenin vatandaşların ihtiyaçlarına doğrudan cevap verdiğini, İstanbulluların Anadolu ve Avrupa arasında kaybettikleri zamanın büyük bir bölümünü telafi ettiğini vurguladı.

Avrasya Tüneli Projesi'nde garanti sayılarına ulaşılmasının ardından, geçişler üzerinden hasılat paylaşımı mekanizması ile kamunun pay alacağına işaret eden Oktay, "Bu payın sözleşme süresi boyunca yaklaşık 4,8 milyar liraya ulaşması beklenmektedir. Ayrıca ödenecek garanti tutarlarının da düşülmesiyle sözleşme dönemi boyunca yaklaşık 3 milyar lira net gelir elde edilmesi beklenmektedir." bilgisini paylaştı.

Sözleşme dönemi sonunda projenin devlete devredileceğine işaret eden Oktay, "Hatta yeniden işletme hakkı devriyle gelir getirebilecek ya da sözleşme süresi bittiğinde tercih edilirse devletimiz de işletebilecektir. Bunun yanı sıra Avrasya Tüneli'nin her işletme yılı sonunda ekonomiye olan katkısı köprülere olan endirekt faydası da hesaba katılarak hesaplanmaktadır." dedi.

Fuat Oktay, Avrasya Tüneli'nin açılışından bugüne kadar 98 milyon saat zaman tasarrufu, 1,3 milyar araç-kilometre azalması, 60 bin ton emisyon azalımı, 150 bin ton yakıt tasarrufu ile ülkenin ekonomisine toplam 5,23 milyar lira katkı sağladığını söyledi.

Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu Projesi

Gebze-İzmir Otoyolu'ndaki Osmangazi Köprüsü'nün de KÖİ modeli ile yapılmış ileri derecede mühendislik gerektiren dünyanın en büyük 4. Asma Köprüsü olduğuna dikkati çeken Oktay, bu projenin hayata geçmesiyle seyahat süresinin kısaldığını, hizmet konforunun arttığını ifade etti.

İstanbul-İzmir arasındaki yollara yönelik projelerin tamamlandığını ve sürenin 3,5 saate indiğini dile getiren Oktay, "İzmir-Bursa-İstanbul arasındaki illerimiz bu hizmetten yararlanmaktadır. Projemiz 382 kilometre otoyol ve köprüden oluşmakta olup bağlantı yolları ile beraber toplam 426 kilometredir. Toplamda 4 kesim otoyol ve bir köprü bulunmaktadır. Yapım maliyeti yaklaşık 6,3 milyar dolar olan projenin, Osmangazi Köprüsü kısmı sözleşmenin yürürlüğe girmesinden itibaren yaklaşık 3 yıl 4 ay içerisinde tamamlanmıştır. Tamamı ise yaklaşık 6 yıl 4 ayda hizmete girmiştir. Proje 2036 yılında kamuya devredilecektir." diye konuştu.

Osmangazi Köprüsü'nün de erken açılarak vatandaşların hizmetine sunulduğunun altını çizen Oktay, erken açıldığı için kamunun 2 milyar dolardan fazla bir ödemeye katlandığı iddiasının doğru olmadığını belirtti.

Osmangazi Köprüsü için verilen günlük garanti sayısının çift yön için 40 bin araç olduğunu anlatan Oktay, "Erken açılan gün sayısı 1354 ve hiç araç geçmese bile yani sıfır araç geçse bile ancak bu rakama ulaşılabilir. Trafik geçişlerinin de hesaba katılmasıyla iddia edilen 2 milyar doların çok daha altında bir ödeme gerçekleştirilmiştir. Dolayısıyla hesap tamamen yanlıştır." dedi.

Fuat Oktay, İstanbul-İzmir Otoyolu Projesi'nin, Osmangazi Köprüsü dahil toplam yatırım maliyetinin 10,8 milyar dolar olduğunu, bu maliyete yapım maliyeti, görevli şirket tarafından karşılanan kamulaştırma bedeli, yapım dönemi finansman maliyeti, otoyol ve Osmangazi Köprüsü'nün tüm işletme dönemi süresi boyunca bakımı ve işletilmesi maliyetleri, ağır bakım maliyetleri ve işletme dönemi finansman maliyetlerinin dahil olduğunu söyledi.

Bu kadar büyük bir projeye sadece yapım maliyeti gözüyle bakmanın haksızlık olduğunu ifade eden Oktay, şöyle devam etti:

"Halihazırda toplam 4 kesim otoyolun trafik gerçekleşmelerine bakıldığında salgın döneminde bile verilen garanti sayılarının üzerine çıkıldığı görülmektedir. Kesimler ve köprü arasında gelir paylaşımı olduğundan otoyoldan elde edilen fazla gelirin köprü garanti ödemelerini daha da düşüreceği öngörülmektedir. Geleneksel finansman ile yapılan otoyol projeleri 7 ile 20 yıl gibi sürelerde bitirilirken Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu gibi çok büyük bir proje kısa sürede tamamlanmış ve ülkemizin rekabet gücüne katkı sağlayarak ekonomik fayda getirmiştir. Projemizin zamandan ve akaryakıttan tasarruf sağlamasıyla 2023 yılında yaklaşık 4,2 milyar lira tasarruf sağlaması hedeflenmektedir."

Bu büyüklükteki bir projenin özel sektör ile çalışılarak devlet üzerinde yük olmaktan çıkarıldığını belirten Oktay, ayrıca projenin işletme süresinden sonra her türlü bakımı yapıldıktan sonra kamuya devredileceğini kaydetti.

(Sürecek)

Kaynak: Anadolu Ajansı / Adem Balta