İzmir'de Ne Aramıştınız ?
2

Trump'tan Do?um Hakk? zerine Yeni Dzenleme


ABD Ba?kan? Donald Trump'?n lkesinde uygulanan do?um hakk? esasl? vatanda?l?k uygulamas?n? sona erdirme karar? zellikle gmen aileleri derin bir belirsizli?e srkledi. ABD Anayasas? yakla??k 160 y?ld?r lkede do?an herkese otomatik vatanda?l?k verilmesini gvence alt?na al?yor. Ancak Ba?kan Trump'?n nerisi yasalar?n farkl? bir ?ekilde yorumlanmas?yla, lkeye yasad??? yollarla veya geici vizelerle giden ve orada do?um yapanlar?n ocuklar?na vatanda?l?k verilmesini engelliyor. Yeni politika yaln?zca 19 ?ubat 2025 veya sonras?nda do?anlar iin geerli olacak, bu tarihten nce do?anlar? etkilemiyor.Peki dnyan?n geri kalan?nda vatanda?l?k yasalar? nas?l i?liyor?Toprak ba?? dnya genelinde norm de?ilToprak ba?? ya da jus soli olarak bilinen vatanda?l?k hakk? dnya genelinde yayg?n bir uygulama de?il. ABD, s?n?rlar? iinde do?an herkese otomatik vatanda?l?k veren yakla??k 30 lkeden biri. Bu lkelerin o?u da Amerika k?tas?nda. Di?er yandan Asya, Avrupa ve Afrika'n?n baz? blgelerindeki birok lke, ocuklar?n do?um yerlerine bak?lmaks?z?n, vatanda?l?klar?n? ebeveynlerinden miras ald?klar? jus sanguinis (kan ba??) ilkesini takip ediyor. Di?er lkelerde ise her iki ilkenin birle?imi olan oklu politikalar uygulan?yor. Bunun yan?nda kal?c? oturum alanlar?n ocuklar?na vatanda?l?k verenler de var. ABD'deki California niversitesi'nde sosyoloji profesr olan John Skrentny, toprak ba??n?n Amerika k?tas?nda yayg?n olmas?na ra?men "her ulus devletin kendine zg bir uygulamas? oldu?unu" d?nyor."rne?in, baz?lar? kleleri ve eski kleleri dahil ederken, baz?lar? etmiyordu. Tarihte farkl? rnekler var" diyor.ABD'de, kleli?in kald?r?lmas?ndan sonra zgrle?tirilenlerin stats yasalarla dzenlenmi?ti.Skrentny, lkelerin neredeyse tmnn "eski bir koloniden ulus devlet in?a edenler" oldu?unu savunuyor."Kimleri dahil edecekleri ya da etmeyecekleri ve ulus devleti nas?l ynetilebilir hale getirecekleri konusunda stratejik davranmalar? gerekiyordu. Biro?unun devlet kurma hedefleri iin, s?n?rlar iinde do?may? esas alan toprak ba?? vatanda?l??? geli?tirildi."Baz?lar? iin Avrupa'dan g te?vik etti; di?erleri iin yerli halklar?n ve eski klelerin ve ocuklar?n?n tam ye olarak dahil edilmesini ve yurtsuz b?rak?lmamas?n? sa?lad?. Bu, zel bir dnem iin geli?tirilmi? zel bir stratejiydi ve o dnem gemi?te kalm?? olabilir."De?i?en politikalar ve artan s?n?rlamalarSon y?llarda, birok lke g, ulusal kimlik ve insanlar?n do?um yapmak iin bir lkeyi ziyaret etti?i "do?um turizmi" konusundaki endi?eler nedeniyle vatanda?l?k yasalar?n? revize ederek toprak ba?? uygulamalar?n? s?n?rland?rma veya iptal etme yoluna gitti. rne?in Hindistan, bir zamanlar s?n?rlar? iinde do?an herkese otomatik vatanda?l?k veriyordu. Ancak zamanla, zellikle Banglade?'ten gelen yasad??? g konusundaki endi?eler nedeniyle k?s?tlamalara gidildi.2004'n Aral?k ay?ndan bu yana Hindistan'da do?an bir ocuk, ancak iki ebeveyni de Hintliyse ya da bir ebeveynin vatanda? oldu?u, di?erinin ise yasa d??? gmen olmad??? ?artlarda Hindistan vatanda?? oluyor.Birok Afrika lkesinde de iki ebeveynden birinin vatanda? olmas? ya da kal?c? oturum iznine sahip olmas? ?art? aran?yor.Afrika lkelerinin biro?unda vatanda?l?k daha da kat? kurallara sahip.Avrupa'da da bu uygulama birok de?i?ikliklere u?rad?. ?rlanda, do?um yoluyla vatanda?l?k veren Avrupa'daki son lkeydi. 2004'teki referandumda bu politika terk edildi ve en az bir ebeveynin vatanda?, kal?c? oturum sahibi ya da yasal geici oturum sahibi olmas? ?art? kondu. Hkmet, birok ki?inin AB pasaportu alabilmek iin lkede do?um yapmay? semesini gereke olarak gsterdi. En ciddi de?i?ikliklerden birisi Dominik Cumhuriyeti'nde ya?and?.2010'da anayasa de?i?ikli?iyle vatanda?l?k, dzensiz gmenlerin ocuklar?n? d??ar?da b?rakacak ?ekilde de?i?tirildi.2013'te Yksek Mahkeme bu yasay? 1929 y?l?ndan itibaren geerli olacak ?ekilde geriye do?ru uygulama karar? ald? ve on binlerce Haiti kkenli ki?i Dominik vatanda?l???ndan ?kar?lma tehlikesiyle kar?? kar??ya kald?.?nsan haklar? gruplar? bu ki?ilerin Haiti vatanda?? da olmad???n? hat?rlatarak ok say?da ki?inin "vatans?z" pozisyonda kalabilece?i uyar?s?n? yapt?.Tepkilerin sonucu olarak 2014'te Dominik Cumhuriyeti do?umlu gmenlerin ocuklar?na vatanda?l?k verilmesi ynnde karar ?kt?.Hukuki engeller Trump'?n kararnamesinden saatler sonra, Demokratlar?n ynetti?i 22 eyalet ve birok insan haklar? savunucusu grup, federal hkmeti mahkemeye verdi.Yarg? John Coughenour, Trump'?n ba?kanl???n?n henz drdnc gnnde kararnamenin "anayasaya ayk?r?" oldu?una hkmetti ve yrtmeyi durdurdu.Birok hukuk uzman? da Trump'?n do?umla vatanda?l?k uygulamas?n? sona erdiremeyece?ini sylyor.Anayasa uzman? ve hukuk profesr Saikrishna Prakash, "Trump birok insan? zecek bir hamle yap?yor ancak nihayetinde bu konuda mahkeme karar verecek" diyor ve ekliyor: "Bu, Trump'?n kendi kendine karar verebilece?i bir konu de?il."

Trump'tan Do?um Hakk? zerine Yeni Dzenleme

Haber Yorumları 2

Henüz bir Değerlendirme Yorumu Yapılmamış!

Hemen Aşağıdaki Formu Doldur İlk Yorumu Sen Yap !

Bir Değerlendirme Yorumu Yazın...