Anadolu'nun d�?man i?galinden kurtar?lmas?n?n ard?ndan TBMM'nin 29 Ekim 1923'te cumhuriyeti ilan etmesiyle T�rkiye tarihinde yeni bir sayfa a�?ld?, 'Egemenlik kay?ts?z, ?arts?z milletindir' s�z� de devlet y�netiminde yerini ald?. Mustafa Kemal Atat�rk'�n 19 May?s 1919'da Samsun'a �?kmas?yla yak?lan ba??ms?zl?k me?alesi, T�rk milletinin verdi?i b�y�k m�cadele sayesinde halen yanmaya devam ediyor.Yeni T�rk devletinin varl???, 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antla?mas? ile tescillendi. ?kinci d�nem T�rkiye B�y�k Millet Meclisinin toplanmas?ndan 2 ay sonra 13 Ekim 1923'te Ankara, T�rkiye'nin h�k�met merkezi oldu. Art?k mevcut rejimin isminin de b�t�n a�?kl??? ile konulmas?, yeni devletin ba?kan?n?n se�ilmesi gerekiyordu.O g�ne kadar devlet ba?kanl??? g�revini, T�rkiye B�y�k Millet Meclisi Ba?kan? olarak Mustafa Kemal Pa?a y�r�tt�. Di?er taraftan baz? yabanc? �lkeler de Lozan Antla?mas?'n?n onay? i�in T�rkiye'deki yeni devlet rejiminin daha a�?k ?ekilde belirlenmesini istiyordu. 27 Ekim 1923'te ?cra Vekilleri Heyetinin istifas? ve Meclisin g�venini kazanacak bir kabine listesinin olu?turulamamas? da soruna acil bir ��z�m gerektirdi. 'YARIN CUMHUR?YET ?LAN EDECE??Z' Mustafa Kemal Pa?a, 28 Ekim 1923 ak?am?na kadar h�k�metin kurulamamas? �zerine �ankaya K�?k�'nde arkada?lar? i�in Latife Han?m'a bir sofra haz?rlatt?. ?smet Pa?a, Ali Fuat Pa?a, Halit Pa?a, Kemalettin Sami Bey'in de yer ald??? ak?am yeme?inde ya?ananlar? Mustafa Kemal Pa?a, Nutuk'ta ?�yle anlatt?: 'Gece olmu?tu... �ankaya'ya gitmek �zere Meclis binas?ndan ayr?l?rken, koridorlarda beni beklemekte olan Kemalettin Sami ve Halit Pa?a'lara rastlad?m. Ali Fuat Pa?a, Ankara'dan hareket ederken bunlar?n Ankara'ya geldiklerini o g�nk� gazetede 'Bir U?urlama ve Bir Kar??lama' ba?l??? alt?nda okumu?tum. Daha kendileriyle g�r�?memi?tim. Benimle konu?mak �zere ge� vakte kadar orada beklediklerini anlay?nca, ak?am yeme?ine gelmelerini, Milli Savunma Bakan? Kaz?m Pa?a vas?tas?yla kendilerine bildirdim. ?smet Pa?a ile Kaz?m Pa?a'ya ve Fethi Bey'e de �ankaya'ya benimle birlikte gelmelerini s�yledim. �ankaya'ya gitti?im zaman, orada, beni g�rmek �zere gelmi? bulunan Rize Milletvekili Fuat, Afyonkarahisar Milletvekili Ru?en E?ref Bey'lerle kar??la?t?m. Onlar? da yeme?e al?koydum.Yemek s?ras?nda: 'Yar?n Cumhuriyet ilan edece?iz' dedim. Orada bulunan arkada?lar, derhal d�?�nceme kat?ld?lar. Yeme?i b?rakt?k. O dakikadan itibaren, nas?l hareket edilece?i konusunda k?sa bir program yaparak arkada?lar? g�revlendirdim. Yapt???m program?n ve verdi?im talimat?n uygulan???n? g�receksiniz.Efendiler, g�r�yorsunuz ki Cumhuriyet ilan?na karar vermek i�in Ankara'da bulunan b�t�n arkada?lar?m? davet ederek onlarla g�r�?�p tart??maya asla l�zum ve ihtiya� g�rmedim. ��nk�, onlar?n da asl?nda ve tabii olarak benim gibi d�?�nd�klerinden ?�phe etmiyordum. Halbuki o s?rada Ankara'da bulunmayan baz? ki?iler, yetkileri olmad??? halde, kendilerine haber verilmeden, d�?�nce ve r?zalar? al?nmadan cumhuriyetin ilan edilmi? olmas?n? bize g�cenme ve bizden ayr?lma sebebi sayd?lar.' 'T�RK?YE CUMHUR?YET? MESUT, MUVAFFAK VE MUZAFFER OLACAKTIR' Mustafa Kemal Pa?a o gece ?smet Pa?a ile 1921 Anayasas?'n?n baz? maddelerini de?i?tiren kanun tasar?s?n? �lkenin bekas? i�in haz?rlad?. 'T�rkiye devletinin h�k�met ?ekli cumhuriyettir.' h�km�n�n yer ald??? tasar? �zerinde TBMM'de yap?lan konu?malardan sonra saat 20.30'da oturuma kat?lan 158 �yenin tamam?n?n oyuyla cumhuriyetin ilan? kabul edildi. Cumhuriyetin ilan? 'Ya?as?n Cumhuriyet' sesleri ve alk??larla kar??land?. B�ylece yeni devletin y�netim bi�imi b�t�n a�?kl??? ile ismini alm?? oldu. Cumhuriyetin ilan? ile 'Egemenlik kay?ts?z, ?arts?z milletindir' ilkesi de art?k devlet y�netiminde en belirgin ?ekliyle yerini buldu.Ard?ndan cumhurba?kanl??? se�imine ge�ildi. Yap?lan gizli oylamada 158 milletvekilinin tamam?n?n oyunu alan Gazi Mustafa Kemal Pa?a, TBMM taraf?ndan yeni T�rk devletinin ilk cumhurba?kan? se�ildi. Bunun �zerine k�rs�ye gelen Mustafa Kemal Pa?a konu?mas?n?, 'T�rkiye Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacakt?r.' s�z�yle bitirdi. B�ylece devletin ad? ve rejimiyle ilgili tart??malara son verildi ve devlet ba?kanl??? konusu ��z�me kavu?tu. H�k�metin kurulma ?ekli yeniden d�zenlendi.Buna g�re, cumhurba?kan? ba?bakan? atayacak, ba?bakan da bakanlar?n? se�ip cumhurba?kan?n?n onay?na sunacakt?. Bu uygulamayla, Meclis H�k�meti Sistemi yerine parlamenter rejime ge�ilmi? oldu. 'Milli bayram' olarak kutlanmaya ba?land? ?LK H�K�MET? KURMA YETK?S? ?SMET ?N�N�'YE VER?LD? ?lk h�k�meti kurmakla ?smet ?n�n� g�revlendirilirken, Fethi Okyar da TBMM Ba?kanl???'na se�ildi.T�rk halk?, 29 Ekim gecesi ve 30 Ekim g�n� cumhuriyetin ilan?n? kutlad?. 26 Ekim 1924'te yay?mlanan kararname ile cumhuriyetin ilan?n?n 101 pare top at??? ve d�zenlenecek etkinliklerle kutlanmas?na karar verildi.Karar do?rultusunda 29 Ekim 1924'teki etkinlikler, kutlamalar?n ba?lang?c? oldu. Hariciye Vekaleti, 2 ?ubat 1925'te bir kanun teklifiyle 29 Ekim'in bayram olmas?n? �nerdi. Teklif, Meclis Anayasa Komisyonu taraf?ndan incelendi ve 18 Nisan'da karara ba?land?.TBMM'de teklifin 19 Nisan'da kabul edilmesiyle 29 Ekim, 1925 y?l?ndan itibaren 'milli bayram' olarak kutlanmaya ba?land?. T�rkiye Cumhuriyeti, 2024 y?l? itibar?yla 101. ya??n? co?kuyla, inan�la kutluyor.