Anadolu'nun dü?man i?galinden kurtar?lmas?n?n ard?ndan TBMM'nin 29 Ekim 1923'te cumhuriyeti ilan etmesiyle Türkiye tarihinde yeni bir sayfa aç?ld?, 'Egemenlik kay?ts?z, ?arts?z milletindir' sözü de devlet yönetiminde yerini ald?. Mustafa Kemal Atatürk'ün 19 May?s 1919'da Samsun'a ç?kmas?yla yak?lan ba??ms?zl?k me?alesi, Türk milletinin verdi?i büyük mücadele sayesinde halen yanmaya devam ediyor.Yeni Türk devletinin varl???, 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antla?mas? ile tescillendi. ?kinci dönem Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplanmas?ndan 2 ay sonra 13 Ekim 1923'te Ankara, Türkiye'nin hükümet merkezi oldu. Art?k mevcut rejimin isminin de bütün aç?kl??? ile konulmas?, yeni devletin ba?kan?n?n seçilmesi gerekiyordu.O güne kadar devlet ba?kanl??? görevini, Türkiye Büyük Millet Meclisi Ba?kan? olarak Mustafa Kemal Pa?a yürüttü. Di?er taraftan baz? yabanc? ülkeler de Lozan Antla?mas?'n?n onay? için Türkiye'deki yeni devlet rejiminin daha aç?k ?ekilde belirlenmesini istiyordu. 27 Ekim 1923'te ?cra Vekilleri Heyetinin istifas? ve Meclisin güvenini kazanacak bir kabine listesinin olu?turulamamas? da soruna acil bir çözüm gerektirdi. 'YARIN CUMHUR?YET ?LAN EDECE??Z' Mustafa Kemal Pa?a, 28 Ekim 1923 ak?am?na kadar hükümetin kurulamamas? üzerine Çankaya Kö?kü'nde arkada?lar? için Latife Han?m'a bir sofra haz?rlatt?. ?smet Pa?a, Ali Fuat Pa?a, Halit Pa?a, Kemalettin Sami Bey'in de yer ald??? ak?am yeme?inde ya?ananlar? Mustafa Kemal Pa?a, Nutuk'ta ?öyle anlatt?: 'Gece olmu?tu... Çankaya'ya gitmek üzere Meclis binas?ndan ayr?l?rken, koridorlarda beni beklemekte olan Kemalettin Sami ve Halit Pa?a'lara rastlad?m. Ali Fuat Pa?a, Ankara'dan hareket ederken bunlar?n Ankara'ya geldiklerini o günkü gazetede 'Bir U?urlama ve Bir Kar??lama' ba?l??? alt?nda okumu?tum. Daha kendileriyle görü?memi?tim. Benimle konu?mak üzere geç vakte kadar orada beklediklerini anlay?nca, ak?am yeme?ine gelmelerini, Milli Savunma Bakan? Kaz?m Pa?a vas?tas?yla kendilerine bildirdim. ?smet Pa?a ile Kaz?m Pa?a'ya ve Fethi Bey'e de Çankaya'ya benimle birlikte gelmelerini söyledim. Çankaya'ya gitti?im zaman, orada, beni görmek üzere gelmi? bulunan Rize Milletvekili Fuat, Afyonkarahisar Milletvekili Ru?en E?ref Bey'lerle kar??la?t?m. Onlar? da yeme?e al?koydum.Yemek s?ras?nda: 'Yar?n Cumhuriyet ilan edece?iz' dedim. Orada bulunan arkada?lar, derhal dü?ünceme kat?ld?lar. Yeme?i b?rakt?k. O dakikadan itibaren, nas?l hareket edilece?i konusunda k?sa bir program yaparak arkada?lar? görevlendirdim. Yapt???m program?n ve verdi?im talimat?n uygulan???n? göreceksiniz.Efendiler, görüyorsunuz ki Cumhuriyet ilan?na karar vermek için Ankara'da bulunan bütün arkada?lar?m? davet ederek onlarla görü?üp tart??maya asla lüzum ve ihtiyaç görmedim. Çünkü, onlar?n da asl?nda ve tabii olarak benim gibi dü?ündüklerinden ?üphe etmiyordum. Halbuki o s?rada Ankara'da bulunmayan baz? ki?iler, yetkileri olmad??? halde, kendilerine haber verilmeden, dü?ünce ve r?zalar? al?nmadan cumhuriyetin ilan edilmi? olmas?n? bize gücenme ve bizden ayr?lma sebebi sayd?lar.' 'TÜRK?YE CUMHUR?YET? MESUT, MUVAFFAK VE MUZAFFER OLACAKTIR' Mustafa Kemal Pa?a o gece ?smet Pa?a ile 1921 Anayasas?'n?n baz? maddelerini de?i?tiren kanun tasar?s?n? ülkenin bekas? için haz?rlad?. 'Türkiye devletinin hükümet ?ekli cumhuriyettir.' hükmünün yer ald??? tasar? üzerinde TBMM'de yap?lan konu?malardan sonra saat 20.30'da oturuma kat?lan 158 üyenin tamam?n?n oyuyla cumhuriyetin ilan? kabul edildi. Cumhuriyetin ilan? 'Ya?as?n Cumhuriyet' sesleri ve alk??larla kar??land?. Böylece yeni devletin yönetim biçimi bütün aç?kl??? ile ismini alm?? oldu. Cumhuriyetin ilan? ile 'Egemenlik kay?ts?z, ?arts?z milletindir' ilkesi de art?k devlet yönetiminde en belirgin ?ekliyle yerini buldu.Ard?ndan cumhurba?kanl??? seçimine geçildi. Yap?lan gizli oylamada 158 milletvekilinin tamam?n?n oyunu alan Gazi Mustafa Kemal Pa?a, TBMM taraf?ndan yeni Türk devletinin ilk cumhurba?kan? seçildi. Bunun üzerine kürsüye gelen Mustafa Kemal Pa?a konu?mas?n?, 'Türkiye Cumhuriyeti mesut, muvaffak ve muzaffer olacakt?r.' sözüyle bitirdi. Böylece devletin ad? ve rejimiyle ilgili tart??malara son verildi ve devlet ba?kanl??? konusu çözüme kavu?tu. Hükümetin kurulma ?ekli yeniden düzenlendi.Buna göre, cumhurba?kan? ba?bakan? atayacak, ba?bakan da bakanlar?n? seçip cumhurba?kan?n?n onay?na sunacakt?. Bu uygulamayla, Meclis Hükümeti Sistemi yerine parlamenter rejime geçilmi? oldu. 'Milli bayram' olarak kutlanmaya ba?land? ?LK HÜKÜMET? KURMA YETK?S? ?SMET ?NÖNÜ'YE VER?LD? ?lk hükümeti kurmakla ?smet ?nönü görevlendirilirken, Fethi Okyar da TBMM Ba?kanl???'na seçildi.Türk halk?, 29 Ekim gecesi ve 30 Ekim günü cumhuriyetin ilan?n? kutlad?. 26 Ekim 1924'te yay?mlanan kararname ile cumhuriyetin ilan?n?n 101 pare top at??? ve düzenlenecek etkinliklerle kutlanmas?na karar verildi.Karar do?rultusunda 29 Ekim 1924'teki etkinlikler, kutlamalar?n ba?lang?c? oldu. Hariciye Vekaleti, 2 ?ubat 1925'te bir kanun teklifiyle 29 Ekim'in bayram olmas?n? önerdi. Teklif, Meclis Anayasa Komisyonu taraf?ndan incelendi ve 18 Nisan'da karara ba?land?.TBMM'de teklifin 19 Nisan'da kabul edilmesiyle 29 Ekim, 1925 y?l?ndan itibaren 'milli bayram' olarak kutlanmaya ba?land?. Türkiye Cumhuriyeti, 2024 y?l? itibar?yla 101. ya??n? co?kuyla, inançla kutluyor.