Kurtulu? Sava??'n?n son safhas?nda, Bat? Anadolu'da i?gal etti?i yerlerden geri çekilirken 'yakarak imha etme' politikas? yürüten Yunan ordusunun geride b?rakt??? enkaz ve ayr?ca büyük ?zmir yang?n?, aç?lan 'Yan?k Yurt' sergisinde ziyaretçilere anlat?l?yor. Özel olarak haz?rlanan 'yan?k' kokusunu da hisseden ziyaretçiler, sergiyle geçmi?te 'ac?' bir yolculu?a ç?k?yor.Yunan ordusu, 15 May?s 1919'da ?zmir'e ayak bast??? ilk günden ba?layarak i?gal etti?i bölgelerde yapt???; katliam, ya?ma ve tecavüzlerle Türkleri göçe zorlam??t?. Büyük Taarruz ile bozguna u?rad???nda ise çekildi?i yerle?im yerlerini 'yakarak imha etme' politikas?n? uygulamaya koydu. ?mha birlikleri, geçtikleri yerlerdeki; köy, kasaba, okul, cami, kilise demeden her yeri ate?e vererek, yerle?im yerlerini kullan?lamaz hale getirmeyi amaçlad?. Afyonkarahisar'dan ba?layarak; U?ak, Salihli, Ala?ehir, Turgutlu, Manisa gibi büyük kentler ba?ta olmak üzere, say?s?z kasaba ve köy sistematik ?ekilde ate?e verildi.?zmir yang?n?nda 20 bin bina yand?9 Eylül 1922'de ?zmir'in 3 y?ldan fazla süren i?gal giri?imi nihayet son bulurken, kentteki sava? hali henüz bitmemi?ti. Yunan ordusu ?zmir'deyken ba?layan kundaklamalar, 13 Eylül'de Ermeni Mahallesi civar?ndaki 20 kadar kundaklama giri?imi ile zirveye ula?t?. O gün ortaya ç?kan ?iddetli lodos, yang?n? mevcut ?zmir itfaiyesinin müdahalesinin sonuç vermeyece?i boyuta ta??d?. Kent k?sa sürede ate? topuna döndü. 52 saat süren yang?nda, 42 bin 945 haneden geriye 14 bin tanesi kald?, ?ehrin ortas?nda adeta kapkara kara bir delik aç?ld?.'Yakarak imha' politikas? bu sergide??te tüm bu ?zmir ile Bat? Anadolu'daki yang?nlar ve Yunan ordusunun imha politikas?, 'Yan?k Yurt' isimli sergide ziyaretçilere aç?ld?.?zmir Büyük?ehir Belediyesi Ahmet Piri?tina Kent Ar?ivi ve Müzesinde (AP?KAM) aç?lan serginin küratörlü?ünü ise ?zmir Kent Tarihi Ara?t?rmac?s? ve Koleksiyoner Nejat Yentürk yürütüyor.'Yan?k' kokusuyla geçmi?e 'ac?' yolculukSergide pek çok foto?raf ve film ilk kez gün yüzüne ç?karken, sergi için özel haz?rlanan 'yan?k' kokusu da ziyaretçileri o ac? günlere götürüyor.Yerli ve yabanc? ziyaretçilerin büyük ilgi gösterdi?i sergiyi anlatan Nejat Yentürk, serginin bir ara?t?rma çal??mas? oldu?unu söyledi.'Bu sistematik ve önceden planlam?? politikan?n tek amac? var; hayat devam edemesin'Yentürk, 'Sergimizin ana temas?n?, Büyük Taarruz ile bozguna u?rayan Yunan ordusunun çekilirken uygulad??? siyaset olu?turuyor. 'Yakarak imha' politikas? diyebiliriz; yani geride ya?am ?ans? b?rakmamak üzere, geride kalan halklara sadece; konutlar, camiler, okullar, hükümet konaklar? de?il; ürün depolar?, harman yerleri, meyve bahçeleri, ba?lar, içindeki hayvanlarla birlikte ah?rlar ate?e veriliyor. Hatta öldürdükleri insanlarla doldurarak su kuyular?n? yok ediyorlar. Bu sistematik ve önceden planlam?? politikan?n tek amac? var; geride b?rakt?klar? i?gal bölgelerinde bir hayat devam edemesin. Bu planl? hareketi sergilemek istedik. Müfredat?m?zda Kurtulu? Sava??'n?n bu yönüne hemen hiç de?inilmez. Bu ölçüde dramatik bir süreci görsellerle anlatmak, bir tarih metninden daha etkileyicidir. Yak?n zamanda i?galci Yunan ordusunun geride b?rakt?klar?n? foto?raflayan Albert Kahn gibi çok önemli bir ar?iv dünya kamuoyuyla payla??ld?, sergide bu foto?raflara da yer veriyoruz. Onun d???nda 30 y?ldan fazla bir çabayla bir araya getirdi?im kendi ki?isel, orijinal foto?raf koleksiyonumla harmanlad?m. Di?er koleksiyoncu dostlar?m?z ve ba?ta AP?KAM ar?ivi çok de?erli katk? sa?lad?lar. Kurtulu? Sava??'nda, cephedeki iki ordunun çarp??mas? d???nda, ziyaretçiyi sivil halk?n neler ya?ad??? üzerinde dü?ünmeye davet ettik. Öyle büyük ac?lar ya?anm?? ki, onun ipuçlar?n? vermekle yetindik ve yerle?im yerlerindeki tahribat? sergilemeye çal??t?k' dedi.'50 y?ll?k, çok h?zl? eskimi? bir modelle ?zmir yang?n? söndürülmeye çal???ld?'Yunan Ordusunun imha politikas?n? anlatan Yentürk, 'Bunu bir bütün olarak ele almak gerekiyor. Bat? Anadolu'da; Afyon'dan, Eski?ehir'den ba?layan; Salihli, Ala?ehir, Turgutlu, Manisa'y? yakt?ktan sonra kaçarak ?zmir'e giren Yunan ordusunun, ?zmir'i de ate?e vermesinden korkuluyordu. Zaten ?ehir günlerdir kundaklamalara maruz kal?yordu. ?tfaiye ?efi, günde 15 yang?nla ba? etmek zorunda kald?klar?n? rapor eder. 13 Eylül 1922'de ortaya ç?kan ?iddetli f?rt?na, o gün ayn? anda 20 noktada yap?lan o kundaklamalardan art?k kurtulamaz noktaya getirdi ?zmir'i. ?zmir itfaiyesinin elinde bir adet buharl? yang?n söndürme arac?ndan ba?ka araç yoktu; bunun d???nda bir merdiven arabas?, hortum arabalar? vard?. Di?erleriyse; çok eski model, kol kuvveti ile çal??an tulumba araçlard?. ?zmir, ?stanbul gibi devletin sahibi ve yönetti?i bir itfaiye te?kilat? de?ildi. ?zmir itfaiyesi, ?ngiliz sigorta ?irketlerinin tasarrufunda olan bir ?tfaiye te?kilat?yd?. 1886 y?l?nda sat?n ald??? yegane araç, alt?nda odun yakarak enerjisini temin etti?i bir buharl? araçt?r. Birinci Dünya Sava?? s?ras?nda liman? kapanan ?zmir'e yeni bir itfaiye arac?n? ithal etmenin imkan? olmad??? gibi, i?gal edip büyük Yunanistan s?n?rlar? içine katma hayalleri kuran Yunan yönetimi, ?ehrin itfaiyesi için hiçbir yat?r?m yapmam??t?. Ça?, benzinle çal??an motorlu itfaiye araçlar? ça??yd?; ancak ?zmir bu imkan?n çok uza??ndayd?. 1886 y?l?ndan kalma tek bir araçla bu büyük yang?nla mücadele edilemezdi' ifadelerine yer verdi.?zmir Kent Tarihi Ara?t?rmac?s? ve Koleksiyoner Nejat Yentürk, son olarak ?öyle devam etti: 'Yunan ordusu çekilirken uygulanan politika, son derece sistematikti; yani Manisa kentinin yüzde 90'? yok edildi. Turgutlu keza öyle; yani Manisa'da 10-11 bin binan?n yak?lmas? tesadüf olamaz. Sistematik bir ?ekilde, benzin ya da gaz ya?? dökerek konutlar yak?lm??t?r.' - ?ZM?R